Khi tìm cách làm trung gian kết thúc chiến tranh Nga - Ukraine, Tổng thống Donald Trump đã nhấn mạnh đến thành tích đàm phán hòa bình của mình kể từ đầu nhiệm kỳ thứ hai.
Vào ngày 18/8, khi phát biểu tại Nhà Trắng trước sức ép từ các nhà lãnh đạo châu Âu yêu cầu thúc đẩy ngừng bắn, ông Trump khẳng định: "Tôi đã chấm dứt sáu cuộc chiến… tất cả những thỏa thuận đó tôi đã đạt được mà không cần nhắc đến từ 'ngừng bắn'."
Chỉ sau đó một ngày, con số mà ông đưa ra đã tăng lên thành "bảy cuộc chiến".
Chính quyền Trump cho rằng "đáng lý đã phải có" một giải Nobel Hòa bình cho "thủ trưởng kiến tạo hòa bình", và đã liệt kê những "cuộc chiến" mà ông Trump nhận là mình đã chấm dứt.
Một số cuộc xung đột chỉ kéo dài vài ngày – dù bắt nguồn từ những căng thẳng tồn tại nhiều năm – và hiện vẫn chưa rõ liệu các thỏa thuận hòa bình đó có lâu bền hay không.
Trên nền tảng Truth Social, ông Trump nhiều lần sử dụng từ "ngừng bắn" khi nói về các cuộc chiến này.
BBC Verify đã xem xét kỹ hơn về từng cuộc xung đột và tỷ lệ công lao mà tổng thống Mỹ có thể nhận về mình.
Israel và Iran
Cuộc xung đột kéo dài 12 ngày bắt đầu vào ngày 13/6 khi Israel tấn công các mục tiêu tại Iran.
Ông Trump xác nhận rằng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã thông báo cho ông trước khi tiến hành các đòn không kích.
Mỹ sau đó cũng tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran – động thái được coi là góp phần đẩy nhanh việc chấm dứt xung đột.
Vào ngày 23/6, ông Trump viết trên mạng xã hội rằng: "Chính thức thì Iran sẽ bắt đầu NGỪNG BẮN, và sau 12 tiếng, Israel bắt đầu NGỪNG BẮN, và sau 24 tiếng, thế giới sẽ chào đón một KẾT THÚC CHÍNH THỨC CHO CUỘC CHIẾN 12 NGÀY."
Sau khi chiến sự kết thúc, Lãnh tụ Tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei khẳng định quốc gia của ông đã giành "thắng lợi then chốt" nhưng không hề nhắc đến ngừng bắn.
Israel sau đó tuyên bố có thể lại tấn công Iran để đối phó các mối đe dọa mới.
"Không có thỏa thuận nào về một nền hòa bình lâu dài, cũng như về cách giám sát chương trình hạt nhân của Iran trong tương lai," ông Michael O'Hanlon, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Brookings, nhận định.
"Vì vậy, những gì chúng ta có hiện nay giống như một lệnh ngừng bắn trên thực tế hơn là sự chấm dứt của chiến tranh. Nhưng tôi vẫn có sự ghi nhận công của ông ấy, vì việc Israel – với sự hỗ trợ của Mỹ – làm suy yếu Iran có ý nghĩa chiến lược đáng kể."
Cuộc xung đột kéo dài 12 ngày bắt đầu vào ngày 13/6 khi Israel tấn công các mục tiêu tại Iran.
Pakistan và Ấn Độ
Căng thẳng giữa hai cường quốc hạt nhân này đã kéo dài nhiều năm. Nhưng giao tranh đã nổ ra vào tháng Năm sau một vụ tấn công ở vùng Kashmir do Ấn Độ quản lý.
Sau bốn ngày không kích, ông Trump tuyên bố Ấn Độ và Pakistan đã đồng ý một "LỆNH NGỪNG BẮN TOÀN DIỆN VÀ NGAY LẬP TỨC".
Ông nói đây là kết quả của "một đêm dài đàm phán do Mỹ làm trung gian".
Pakistan cảm ơn ông Trump và thậm chí đề cử ông cho giải Nobel Hòa bình, ca ngợi "sự can thiệp ngoại giao quyết đoán".
Tuy nhiên, Ấn Độ lại hạ thấp vai trò của Mỹ: "Các cuộc thảo luận về việc chấm dứt hành động quân sự được tiến hành trực tiếp giữa Ấn Độ và Pakistan qua các kênh sẵn có giữa quân đội hai nước," Ngoại trưởng Ấn Độ Vikram Misri nói.
Rwanda và Cộng hòa Dân chủ Congo
Sự thù địch lâu năm giữa hai quốc gia đã bùng phát trở lại sau khi nhóm phiến quân M23 chiếm giữ vùng lãnh thổ giàu khoáng sản ở miền đông Cộng hòa Dân chủ Congo (CHDC Congo) hồi đầu năm.
Vào tháng 6/2025, hai nước ký một thỏa thuận hòa bình tại Washington nhằm chấm dứt nhiều thập kỷ xung đột. Ông Trump nói thỏa thuận này sẽ thúc đẩy thương mại giữa họ với Mỹ.
Văn kiện đề cập "tôn trọng lệnh ngừng bắn" mà Rwanda và CHDC Congo đã thống nhất từ tháng 8/2024.
Lực lượng nổi dậy M23 được cho là có liên hệ với Rwanda
Tuy nhiên, sau thỏa thuận mới nhất, hai bên liên tục cáo buộc nhau vi phạm, còn lực lượng M23 – bị Mỹ và Anh cho rằng có liên hệ với Rwanda – đe dọa rút khỏi đàm phán hòa bình.
"Vẫn có giao tranh giữa Congo và Rwanda – nghĩa là lệnh ngừng bắn này chưa bao giờ thực sự có tác dụng," sử gia Margaret MacMillan, người từng giảng dạy tại Đại học Oxford, nhận định.
Thái Lan và Campuchia
Ngày 26/7, ông Trump viết trên Truth Social: "Tôi đang gọi điện cho Quyền Thủ tướng Thái Lan ngay bây giờ, để đề nghị một Lệnh Ngừng bắn, và KẾT THÚC Cuộc chiến đang diễn ra."
Chỉ vài ngày sau, hai nước đồng ý "ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện" sau chưa đầy một tuần giao tranh ở biên giới.
Malaysia chủ trì các cuộc hòa đàm, nhưng ông Trump đe dọa sẽ dừng các cuộc đàm phán giảm thuế quan với Thái Lan và Campuchia nếu họ không chấm dứt chiến sự.
Cả hai quốc gia này đều phụ thuộc nhiều vào việc xuất khẩu sang Mỹ.
Đến ngày 7/8, Thái Lan và Campuchia đã đạt một thỏa thuận nhằm giảm căng thẳng dọc biên giới chung.
Armenia và Azerbaijan
Lãnh đạo hai nước này cho rằng ông Trump xứng đáng nhận Nobel Hòa bình vì nỗ lực giúp đạt được một thỏa thuận mà đã được công bố tại Nhà Trắng hôm 8/8.
"Tôi nghĩ ông ấy có công lớn trong trường hợp này – lễ ký kết tại Phòng Bầu dục có lẽ đã thúc đẩy các bên tiến tới hòa bình," ông O'Hanlon nhận định.
Trước đó, hồi tháng Ba, hai chính phủ đã tuyên bố sẵn sàng chấm dứt gần 40 năm xung đột liên quan đến tình trạng của Nagorno-Karabakh.
Đợt giao tranh nghiêm trọng gần nhất diễn ra vào tháng 9/2023, khi Azerbaijan chiếm giữ vùng đất này - nơi có đông người Armenia sinh sống.
Ông Trump tiếp Tổng thống Azerbaijan và Thủ tướng Armenia tại Nhà Trắng vào tháng 8/2025
Ai Cập và Ethiopia
Thực tế là ở đây chẳng có "cuộc chiến tranh" nào để ông Trump chấm dứt, nhưng căng thẳng âm ỉ lâu nay liên quan tới dự án xây đập trên sông Nile.
Đập Đại Phục Hưng Ethiopia đã được hoàn thành vào mùa hè năm nay và Ai Cập thấy lo ngại việc nguồn nước từ sông Nile có thể bị ảnh hưởng.
Sau 12 năm bất đồng, vào ngày 29/6, Ngoại trưởng Ai Cập cho biết các cuộc đàm phán với Ethiopia đã rơi vào bế tắc.
Ông Trump phát biểu: "Nếu tôi là Ai Cập, tôi sẽ muốn có nước từ sông Nile." Ông hứa Mỹ sẽ giải quyết vấn đề rất nhanh chóng.
Ai Cập hoan nghênh phát biểu của ông Trump, nhưng phía Ethiopia cho rằng những lời này có thể làm leo thang căng thẳng.
Cho đến nay, chưa có thỏa thuận chính thức nào giữa Ai Cập và Ethiopia để giải quyết bất đồng.
Serbia và Kosovo
Ngày 27/6, ông Trump tuyên bố mình đã ngăn chặn một cuộc xung đột nổ ra:
"Serbia, Kosovo sắp sửa đánh nhau và đó sẽ là một cuộc chiến lớn. Tôi nói nếu các ông đánh nhau, sẽ không còn thương mại với Mỹ. Họ liền bảo, thôi có lẽ chúng tôi sẽ không đánh."
Hai nước này vốn có tranh chấp kéo dài – di sản từ các cuộc chiến Balkan thập niên 1990 – và căng thẳng đã tăng cao trong những năm gần đây.
"Serbia và Kosovo không hề giao tranh hay nã súng vào nhau, vậy nên chẳng có cuộc chiến nào để chấm dứt cả," Giáo sư MacMillan nói với chúng tôi.
Nhà Trắng đã viện dẫn các nỗ lực ngoại giao của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu.
Năm 2020, hai nước ký các thỏa thuận bình thường hóa kinh tế tại Phòng Bầu dục dưới sự chứng kiến của tổng thống, nhưng khi đó họ không hề ở trong tình trạng chiến tranh.
Theo BBC