Các quan chức Nga hôm thứ Ba đã bác bỏ cáo buộc rằng họ gây nguy hiểm cho các phi hành gia trên Trạm Vũ trụ Quốc tế bằng cách tiến hành một cuộc thử nghiệm vũ khí tạo ra hơn 1.500 mảnh vỡ ngoài không gian nhưng một quan chức Nhà Trắng cho biết động thái của Nga sẽ đe dọa các hoạt động trong không gian “trong nhiều năm tới.”
Hình ảnh từ trạm Vũ trụ Quốc tế
Các quan chức Mỹ hôm thứ Hai cáo buộc Nga phá hủy một vệ tinh cũ của mình bằng tên lửa mà họ gọi là một cuộc tấn công liều lĩnh và vô trách nhiệm. Họ cho biết các mảnh vỡ này có thể gây thiệt hại đến trạm Vũ trụ Quốc tế, một đánh giá do người đứng đầu NATO ủng hộ.
Vệ tinh Cosmos 1408 của Nga không còn tồn tại đang bay trên quỹ đạo cao hơn trạm vũ trụ khoảng 40 dặm (65 km). Vụ thử chứng tỏ rõ ràng rằng Nga, "bất chấp tuyên bố phản đối việc vũ khí hóa ngoài không gian, sẵn sàng thúc đẩy việc khám phá và sử dụng không gian của tất cả các quốc gia thông qua hành vi liều lĩnh và vô trách nhiệm của mình", Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói.
Người phát ngôn Nhà Trắng Andrew Bates cho biết hôm thứ Ba rằng hành động của Nga thể hiện sự “coi thường hoàn toàn đối với an ninh, an toàn, ổn định và tính bền vững lâu dài của lĩnh vực không gian đối với tất cả các quốc gia. Các mảnh vỡ này sẽ tiếp tục gây ra mối đe dọa trực tiếp đối với các hoạt động ngoài không gian trong nhiều năm tới và gây nguy hiểm cho các vệ tinh mà tất cả các quốc gia dựa vào vì an ninh quốc gia, sự thịnh vượng kinh tế và khám phá khoa học”. Ông cho biết Hoa Kỳ sẽ làm việc với các đồng minh của mình "khi chúng tôi tìm cách đáp trả hành động vô trách nhiệm này."
Ngay cả một vệt sơn tróc ra cũng có thể gây ra thiệt hại lớn khi bay ở tốc độ 17.500 dặm/giờ (28.000 km/giờ). Một thứ gì đó lớn, khi va chạm, có thể gây ra thảm họa cho trạm Vũ trụ Quốc tế.
Bộ Quốc phòng Nga hôm thứ Ba xác nhận đã tiến hành một vụ thử và phá hủy một vệ tinh đã không còn tồn tại trên quỹ đạo từ năm 1982, nhưng nhấn mạnh rằng “Mỹ biết chắc chắn rằng các mảnh vỡ tạo thành, xét về thời gian thử nghiệm và các thông số quỹ đạo, đã không và sẽ không gây ra mối đe dọa cho các trạm quỹ đạo, tàu vũ trụ và các hoạt động trong không gian”. Họ gọi các nhận xét của các quan chức Hoa Kỳ là "đạo đức giả."
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết cuộc tấn công được thực hiện "với độ chính xác như phẫu thuật" và không gây ra mối đe dọa nào đối với trạm vũ trụ. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cũng cáo buộc rằng việc nói rằng Nga tạo ra rủi ro cho các hoạt động hòa bình trong không gian là "đạo đức giả".
Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos sẽ không xác nhận hoặc phủ nhận rằng cuộc tấn công đã diễn ra, chỉ nói rằng "sự an toàn vô điều kiện của phi hành đoàn đã và vẫn là ưu tiên chính của chúng tôi."
Khi tình hình trở nên rõ ràng vào sáng sớm thứ Hai, những người trên Trạm Vũ trụ Quốc tế - 4 người Mỹ, 1 người Đức và 2 người Nga - được lệnh ngay lập tức tìm nơi trú ẩn trong các khoang tàu được gắn trên tàu của họ.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đồng ý rằng hành động của Nga gây nguy hiểm cho trạm vũ trụ. Ông Stoltenberg nói với các phóng viên tại Brussels: “Đây là một hành động liều lĩnh của Nga khi bắn hạ và phá hủy một vệ tinh trong khuôn khổ cuộc thử nghiệm hệ thống vũ khí chống vệ tinh”.
Ông nói rằng đó là mối quan ngại lớn "bởi vì nó chứng tỏ rằng Nga hiện đang phát triển các hệ thống vũ khí mới có thể bắn hạ vệ tinh, có thể phá hủy các khả năng không gian quan trọng đối với cơ sở hạ tầng cơ bản trên Trái đất, như thông tin liên lạc, như điều hướng, hoặc như cảnh báo sớm về các vụ phóng tên lửa.”
Bộ Ngoại giao Đức cũng cho biết họ "rất lo ngại" về cuộc thử nghiệm, mà theo đó, nó dẫn đến "rủi ro cao" cho các phi hành gia trên Trạm vũ trụ Quốc Tế. Bộ cho biết: “Hành vi vô trách nhiệm này có nguy cơ cao dẫn đến tính toán sai lầm, đồng thời cho biết thêm rằng cuộc thử nghiệm nhấn mạnh tính cấp thiết của một thỏa thuận quốc tế về các quy tắc sử dụng không gian vì mục đích hòa bình. NASA cho biết mối đe dọa ngày càng cao có thể tiếp tục làm gián đoạn công việc nghiên cứu khoa học và các công việc khác của các phi hành gia.
Một vụ thử vũ khí tương tự của Trung Quốc vào năm 2007 cũng dẫn đến vô số mảnh vỡ. Một trong số mảnh vỡ này đã đến gần trạm vũ trụ một cách nguy hiểm vào tuần trước. Mặc dù rủi ro đã được tránh khỏi, nhưng NASA bắt trạm vũ trụ di chuyển. Các cuộc thử nghiệm tên lửa chống vệ tinh của Mỹ vào năm 2008 và Ấn Độ vào năm 2019 được thực hiện ở độ cao thấp hơn nhiều, ngay dưới trạm vũ trụ, vốn quay quanh độ cao khoảng 260 dặm (420 km)
Dịch Bởi Khánh Đặng (Theo Associated Press)