Loạt bất đồng đón chờ thượng đỉnh Joe Biden - Tập Cận Bình

Hai nhà lãnh đạo đã điện đàm 2 lần kể từ khi ông Biden nhậm chức hồi tháng 1. Tuy nhiên, hội nghị này sẽ là cuộc thảo luận quan trọng nhất cho đến nay.

Sự kiện diễn ra sau khi hai nước nhất trí thúc đẩy hợp tác về khí hậu ở Glasgow nhưng đôi bên vẫn căng thẳng và bất đồng liên quan nhiều vấn đề, trong đó có đảo Đài Loan.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: Reuters

Theo tin tức từ tờ báo Anh The Guardian, trong cuộc điện đàm ngày 13/11, các nhà ngoại giao hàng đầu của hai nước đều đưa ra cảnh báo về hòn đảo này. Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói với người đồng cấp Mỹ Antony Blinvken rằng Washington nên tránh gửi tín hiệu sai đến Đài Loan trong cuộc gặp giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden vào đầu tuần tới.

"Cuộc gặp không chỉ là một sự kiện lớn trong quan hệ Trung – Mỹ mà còn là sự kiện lớn trong các quan hệ quốc tế ", Bộ Ngoại giao Trung Quốc dẫn lời ông Vương nói trong cuộc điện đàm.

Bên cạnh đó, cáo buộc của Mỹ về các cuộc tấn công mạng từ Trung Quốc, các vấn đề liên quan Tân Cương, Hong Kong và Tây Tạng cũng như những tranh chấp thương mại kéo dài và bất đồng về nguồn gốc đại dịch Covid-19 cũng góp phần khiến cho quan hệ Mỹ - Trung trở nên tồi tệ hơn.

Căng thẳng còn tăng cao do Trung Quốc mở rộng năng lực quân sự, trong đó có kho đạn hạt nhân. Theo Washington, Bắc Kinh vừa thử một vũ khí mới, một tên lửa siêu thanh có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, và quốc gia tỷ dân còn được cho là đang xây ít nhất 250 hầm chứa mới cho tên lửa tầm xa. 

The Guardian dẫn lời giới phân tích cho rằng kỳ vọng về hội nghị trực tuyến giữa ông Joe Biden và ông Tập Cận Bình khá thấp. Có thể sẽ không có một tuyên bố chung, và Nhà Trắng đã nêu rõ ông Biden sẽ không trả lời các câu hỏi của báo chí sau khi sự kiện kết thúc.

Scott Moore, giám đốc các chương trình và sáng kiến chiến lược Trung Quốc tại Đại học Pennsylvania cho rằng quan hệ giữa hai nước giờ đây mang tính giao dịch nhiều hơn.

"Đối với Biden, ông ấy đang phải đối mặt với nhiều thách thức chính trị ở trong nước với cuộc bầu cử giữa kỳ đang cận kề. Do vậy, ông ấy có thể sẽ phải đối mặt với những ràng buộc chính trị khi thực hiện bất kỳ hành động nào có thể bị coi là nhượng bộ đáng kể trước Trung Quốc", ông Moore nhận định. "Đối với ông Tập, điểm yếu của ông ấy là trên mặt trận kinh tế. Đó là lý do Bắc Kinh đang tỏ ra quan tâm đạt được tiến bộ về thương mại. Những bình luận gần đây từ các quan chức chính quyền Biden cho thấy cũng có sự quan tâm tham gia vào những vấn đề này, nhưng vẫn có thể có những ràng buộc chính trị đáng kể".

Cả hai nhà lãnh đạo sẽ tìm cách hạn chế nguy cơ sự kình địch vượt ngoài tầm kiểm soát.

Trong thông điệp gửi tới Ủy ban quốc gia về Quan hệ Mỹ - Trung, ông Tập Cận Bình mô tả mối quan hệ song phương đang ở một "thời điểm lịch sử quan trọng". "Cả hai nước sẽ được lợi từ hợp tác và thiệt hại từ đối đầu. Hợp tác là sự lựa chọn đúng đắn duy nhất", nhà lãnh đạo Trung Quốc khẳng định.

Phía Tổng thống Biden cũng chỉ ra "điểm rẽ trong lịch sử". "Từ kiểm soát đại dịch Covid-19 đến giải quyết mối đe dọa hiện hữu của khủng hoảng khí hậu, mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc có ý nghĩa toàn cầu", chủ nhân Nhà Trắng nhấn mạnh.

Người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki cho biết ông Biden sẽ "rõ ràng và thẳng thắn" về các mối quan tâm của Mỹ nhưng sẽ cố gắng "quản lý một cách có trách nhiệm sự cạnh tranh" giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, đồng thời tìm cách "làm việc cùng nhau khi đôi bên cùng có lợi".    

Theo VietNamNet