Pháp : Vì sao giới trẻ không còn muốn kết hôn ?

Tờ báo Le Figaro trích dẫn một cuộc khảo sát do công ty tư vấn Ymanci thực hiện hồi đầu tháng 06/2025 cho thấy : 45% giới trẻ dưới 35 tuổi không muốn làm đám cưới vì phí tổn quá cao. Ngoài gánh nặng tài chính, các bạn trẻ cũng lo ngại về vấn đề ly hôn, vì thực tế cho thấy trong hai thập niên gần đây ở Pháp, khoảng một nửa các cặp thành hôn (44% theo số liệu của cơ quan nghiên cứu dân số INED) kết thúc bằng một vụ ly dị.

Hiện nay tại Pháp, một cặp uyên ương phải chi trung bình gần 12.000 euro (tức khoảng 5 hoặc 6 tháng lương) để tổ chức đám cưới. Tại các nước Anh-Mỹ, chi phí này còn cao hơn gấp đôi : tính trung bình là 25.000 euro tại Vương quốc Anh hay 35.000 đô la để tổ chức đám cưới tại Hoa Kỳ.

Ngoài chi phí tài chính và đôi khi áp lực từ phía gia đình, giới trẻ Pháp thời nay còn phải chịu áp lực vô hình trên các mạng xã hội. Trả lời phỏng vấn RFI ban tiếng Pháp, nhà xã hội học Florence Maillochon, làm việc tại Trung tâm Quốc gia nghiên cứu khoa học CNRS, đồng thời là tác giả quyển sách về hôn nhân tại Pháp ("La passion du mariage" Nhà xuất bản Presse Universitaire de France) đánh giá giới trẻ thời nay trước khi thành hôn phải tính đến chuyện chụp ảnh và thu hình video ngày cưới cho mạng xã hội.

Florence Maillochon : "Quả thật là mạng xã hội là nơi mà người dùng thường thể hiện những khía cạnh tốt đẹp nhất của bản thân. Vì thế cho nên, các cặp làm đám cưới thường phải quan tâm đến mọi thứ, không thể nào bỏ sót bất cứ điều gì, kể cả những chi tiết nhỏ nhất. Về mặt tâm lý, ai ai cũng muốn ngày cưới của mình diễn ra một cách hoàn hảo. Điều này đã có từ lâu, nhưng lại phát triển rất mạnh kể từ khi có mạng xã hội. Việc tổ chức đám cưới thường đi đôi với số lượng khách mời. Con số nảy đã tăng đáng kể trong vài thập niên qua. Vào những năm 1980, mỗi đám cưới ở Pháp trung bình có khoảng 70 khách mời. Ngày nay, con số trung bình là khoảng 130. Trên số hàng trăm ngàn đám cưới mỗi năm, chỉ có khoảng 5% là đám cưới lớn, với từ 200 đến 300 khách. Càng có nhiều khách mời, chi phí lễ cưới càng cao.

Trước kia, đám cưới ở các vùng nông thôn Pháp chỉ đơn thuần là những bữa ăn gia đình thịnh soạn hơn ngày thường, ngay sau lễ nhà thờ. Việc làm đám cưới, tiệc rượu hay bữa ăn tối, thường được tổ chức tại nhà, hay trong phòng lễ tân tại các huyện xã. Sự khác biệt lớn bây giờ là mọi thứ đều diễn ra ở bên ngoài. Vì vậy, mới sinh ra các nhà cung cấp dịch vụ đám cưới. Có thể nói, tổ chức đám cưới thời nay giống như tổ chức một sự kiện, khó thể bỏ qua cách trình bày, dàn dựng. Để tránh làm hỏng ngày cưới, các gia đình phải chịu đầu tư ngày càng nhiều. Trong một số trường hợp, để hạn chế chi phí, chúng ta có thể giảm bớt số khách mời, tiết kiệm một phần ngân sách, rồi chi nhiều hơn để có được một dịch vụ ăn uống tốt hơn. Dịch vụ ăn uống thường chiếm khoảng 50% chi phí của đám cưới."

So với các thế hệ trước, giới trẻ ở Pháp thời nay đã thay đổi quan niệm về hôn nhân và gia đình. Hôn nhân không còn là điều bắt buộc khi giới trẻ có thể sống chung với nhau nhiều năm. Các bạn trẻ dưới 35 tuổi cũng được giáo dục theo nguyên tắc nam nữ bình quyền và họ cũng thường quan niệm rằng hôn thú không phải là minh chứng quan trọng nhất trong tình yêu và việc chi tiêu nhiều để làm đám cưới cũng không bảo đảm hôn nhân sẽ được bền lâu hơn. Tuy nhiên hôn nhân không chỉ đơn thuần là chuyện đời tư của từng cá nhân, mà còn phản ánh nhiều hình tượng khuôn mẫu trong xã hội thời nay. Đó là nhận xét của ông Stéphane Seban, nhà sáng lập Hội chợ Đám cưới Salon du Mariage, thường diễn ra tại Paris vào trung tuần tháng 9 và thu hút 40.000 lượt khách tham quan mỗi năm :

Stéphane Seban : "Thực tế cho thấy trong số hàng ngàn khách tham quan Hội chợ Đám cưới tại Paris, cô dâu tương lai thường là người đóng vai trò quan trọng nhất. Cho dù giới trẻ thời nay có tôn trọng sự bình đẳng nam nữ cách mấy, thì trách nhiệm tổ chức ngày cưới vẫn được giao cho các cô. Dĩ nhiên, các chú rể tương lai vẫn được tham khảo vấn ý, nhưng quan niệm truyền thống vẫn dành cho cô dâu một vai trò quan trọng. Các cô dâu tương lai thường rủ mẹ hay nhóm bạn gái (phù dâu) đến thử áo cưới tại các gian hàng triển lãm, các anh chú rể tương lai khi có mặt, cũng không hào hứng nhiệt tình như các cô dâu. Tôi đồng ý với các nhà xã hội học về những khuôn mẫu trong xã hội. Giới trẻ khi đã quyết định thành hôn, thường có quan niệm rất truyền thống về cách thức tổ chức ngày cưới".

Nỗi sợ ly hôn và lễ cưới quá tốn kém 

Mạng xã hội ảnh hưởng khá nhiều đến cách tổ chức đám cưới như dàn dựng một sự kiện. Và đôi khi cách dàn dựng của "ngày được xem như là hạnh phúc nhất trong đời" lại hơi bắt chước phim xinê hay serie truyền hình. Theo cô Florence Maillochon, tại Pháp trong những năm gần đây, đã xuất hiện trào lưu « Mỹ hóa » một phần do ảnh hưởng của phim ảnh :

Florence Maillochon : "Vâng, đại khái có thể nói là tại Pháp gần đây bắt đầu xuất hiện dịch vụ « wedding planner », những người chuyên lên kế hoạch tổ chức tiệc cưới, được trả lương tùy theo gói dịch vụ cũng như chi phí chung của một đám cưới. Đây là một ngành nghề hẳn hoi. Tại Pháp, cần khoảng một trăm giờ làm việc để chuẩn bị chu đáo một đám cưới lớn. Một đám cưới trung bình với giá 12.000 euro có thể không cần đến wedding planner, nhưng một đám cưới lớn với mức giá từ 25.000 đến 30.000 euro trở lên, thì nên có thêm người lên kế hoạch lễ cưới. Lương của một wedding planner là từ 2.500 đến 4.000 euro cho mỗi tiệc cưới, tức khoảng 10% hoặc 15% tổng chi phí. Đây rõ ràng là một trào lưu đến từ Mỹ, cách dàn dựng sự kiện cần đến những người có trình độ chuyên môn cao hơn."

Một cách tương tự, các buổi tiệc chia tay thời độc thân là một trào lưu đến từ Anh-Mỹ chứ không phải là của Pháp. Thực ra đó chỉ là một hiện tượng phát sinh trong những thập niên gần đây. Các bạn trẻ ở Pháp luôn ngạc nhiên khi họ nghe tôi nói vậy, nhưng thực ra các buổi « tiệc độc thân » trở nên thịnh hành chủ yếu là qua phim truyện. Ở đây, chúng ta không « chôn vùi » mà cũng không từ giã cuộc sống độc thân hiểu theo nghĩa đen. Chúng ta chỉ từ giã cuộc sống độc thân, hiểu theo nghĩa giấy tờ hành chính, bởi vì hầu hết các cặp đôi ở phương Tây thường sống chung với nhau một thời gian trước khi quyết định thành hôn. Quá trình chuyên nghiệp hóa cũng đã tác động đến nhiều dịch vụ khác, kể cả các nhà làm mai mối cũng như dịch vụ ngõ lời « cầu hôn » hầu tạo sự ngạc nhiên bất ngờ nơi cô dâu tương lai, nhưng cũng vì thế mà ngày càng giống như kịch bản những bộ phim tình cảm.

Chi phí trung bình của một đám cưới tương đương với 5 tháng lương ở Pháp có thể làm cho giới trẻ mới vào đời bị mất hứng, nhưng so với độ tuổi trung niên có thể là một bước khởi đầu mới. Về điểm này, ông Stéphane Seban, giám đốc điều hành Hội chợ Đám cưới tại Paris nhận xét :

Stéphane Seban : Quả thật là hôn nhân vẫn còn có nhiều ý nghĩa trong mắt những người chọn làm lễ cưới. Người Pháp kết hôn ngày càng muộn, khoảng 35 tuổi đối với phụ nữ và 39 tuổi đối với phái nam. Việc kết hôn muộn cũng có nhiều ưu điểm : đời sống kinh tế đã vững chải, cô dâu hay chú rể tương lai đều đã từng trải. Bên cạnh đó, những cuộc tái giá hay thành hôn lần thứ nhì cũng có một vị trí quan trọng không kém trong xã hội. Đó là trường hợp của những người kết hôn ở tuổi 45 hoặc 50, đã từng có một đời vợ hay một đời chồng. Tuy thất bại trong hôn nhân lần đầu, họ vẫn không mất niềm tin trong giá trị của hôn nhân. Trái với giới trẻ, thành phần « tái hôn » có thể có những nỗi lo khác, nhưng chi phí làm đám cưới không phải là một rào cản. Dù gì đi nữa, trong mọi trường hợp, các cặp muốn kết hôn cũng nên nhớ rằng, chi phí đám cưới thường hay vượt quá từ 20% đến 30% các dự tính ban đầu. Theo quan sát của tôi, một cặp muốn chi 10.000 euro cho đám cưới của mình, sẽ phải trả từ 12.000 đến 13.000 euro.

Thực tế cho thấy, dù có tính toán cách mấy, vẫn có một số chi tiết mà ta không thể kiểm soát được. Những chi tiết bất chợt ấy thường xẩy ra trước ngày cưới và điều đó có thể làm tăng hóa đơn. Vì vậy, tôi thường khuyên các cặp sắp cưới nhau là nên tiết kiệm một khoản tiền để có thể ứng phó với những rủi ro ngoài dự kiến. Cho dù nhiều bạn trẻ không biết chắc rằng hôn nhân của họ có bền lâu hay chăng, nhưng khi đến ngày cưới, họ vẫn nhiệt tình tận tâm, như thể đời người chỉ có một lần.

Theo RFI