Tối cao Pháp viện Mỹ cấm thẩm phán liên bang ngăn sắc lệnh tổng thống : Trump hoan nghênh, đối lập tố cáo « độc tài »

Phán quyết được thông qua với 6 phiếu thuận của các thẩm phán thuộc phe bảo thủ, trên tổng số 9 thẩm phán. Tòa án Tối cao cho rằng các quyết định của thẩm phán liên bang trên phạm vi quốc gia nhìn chung « vượt quá thẩm quyền mà Quốc Hội chấp thuận đối với các tòa án liên bang ».  Thấm phán Sonia Sotomayor, thẩm phán đầu tiên gốc Mỹ Latinh và là một trong ba nữ thẩm phán của Tòa án Tối cao, chỉ trích phán quyết hôm qua của Tòa án Tối cao là khuyến khích chính phủ « chà đạp lên hệ thống pháp lý hiện hành, xâm phạm các quyền Hiến định của đông đảo người dân, và cản trở các tòa án liên bang trong nỗ lực ngăn chặn các hành động như vậy ».

Vị thẩm phán thuộc phe cấp tiến nói trên nhấn mạnh, « trong chế độ pháp lý mới được xác lập, sau phán quyết nói trên, sẽ không còn quyền nào là chắc chắn ». Đồng nghiệp của bà, nữ thẩm phán Tòa án Tối cao Ketanji Brown Jackson tố cáo quyết định này là « một hành động tấn công vào Nhà nước pháp quyền ».

Mở đường cho Trump dễ dàng ban hành các sắc lệnh « vi hiến »

Tòa án Tối cao Mỹ đưa ra phán quyết nói trên để đáp lại các khiếu nại về sắc lệnh của tổng thống Trump không thừa nhận quốc tịch Mỹ đối với một số người sinh tại Mỹ, được ký ngay sau khi nhậm chức, với danh nghĩa chống nạn nhập cư lậu. Sắc lệnh đã bị nhiều tòa án liên bang bác bỏ, bị coi là « vi hiến » vì xâm phạm đến « quyền nơi sinh », đã được ghi trong Hiến Pháp từ hơn 150 năm nay. Trả lời AFP, giáo sư Steven Schwinn chuyên gia về luật Hiến Pháp thuộc đại học Illinois ở Chicago nhận định quyết định này mở đường cho việc « quyền nơi sinh » hiến định không được thừa nhận tại nhiều nơi.

Theo AFP, kể từ khi lên cầm quyền, chính quyền Trump thường xuyên tố cáo việc các sắc lệnh hành pháp bị cả một « cơn sóng thần » phán quyết của các thẩm phán liên bang ngăn chặn, trong lúc giới chuyên gia cho rằng số lượng phán quyết được đưa ra tỉ lệ thuận với số lượng rất lớn các sắc lệnh của tổng thống trong mọi lĩnh vực, từ lĩnh vực nhập cư đến việc đình chỉ các cơ quan chính phủ, hay chống lại các chính sách « bảo vệ quyền lợi của các thành phần khác nhau » trong xã hội Mỹ.

Tư pháp kháng cự ở cấp bang : Trump không hẳn đã toàn quyền hành động

Phán quyết hôm 27/06/2025 của Tòa án Tối cao Mỹ mở đường cho tổng thống Trump rảnh tay đưa ra các sắc lệnh bị coi là vi hiến. Tuy nhiên, tại một đất nước mà tư pháp có một vị thế lớn, giới thẩm phán không bó tay. Trả lời RFI, ông Sébastien Natroll, chuyên gia độc lập về luật pháp Mỹ, nhận định :

« Có nhiều khả năng là các tòa án cấp liên bang sẽ tận dụng cơ hội này để ban hành lệnh cấm ở cấp tiểu bang. Như vậy, thay vì ra các phán quyết liên quan đến 50 bang, quyết định sẽ chỉ liên quan đến từng bang một. Các khiếu nại dĩ nhiên sẽ rất nhiều. Vì vậy, tổng thống Trump sẽ không được toàn quyền quyết định trong vấn đề này. Ông ấy sẽ phải vất vả chống lại. Trump hiện đang hành xử theo cách vốn có của ông ấy, tức là coi mục tiêu tuyên truyền về chính trị là trên hết và quan trọng nhất. »

Theo RFI