Tại một góc của tiểu bang Kentucky, ngay bên ngoài thành phố Louisville, công ty giày gia đình Keen sẽ khai trương một nhà máy mới trong tháng này.
Nhà sản xuất giày Keen của Mỹ đã mang một phần dây chuyền sản xuất trở lại trong nước
Động thái này hoàn toàn phù hợp với tầm nhìn kinh tế "Nước Mỹ trên hết" ("America First") do chính quyền Trump cổ vũ - một biểu tượng hy vọng cho một cuộc phục hưng sản xuất đã được hứa hẹn từ lâu nhưng hiếm khi thành hiện thực.
Tuy nhiên, ẩn sâu dưới bề nổi của nhà máy mới này là một câu chuyện phức tạp hơn nhiều về diện mạo thực sự của ngành sản xuất tại Mỹ ngày nay.
Với chỉ 24 nhân viên làm việc tại chỗ, nhà máy này phụ thuộc rất nhiều vào tự động hóa - những robot tiên tiến có thể gắn đế và cắt gọt vật liệu - nhấn mạnh sự chuyển đổi trong cách sản xuất hàng hóa ngày nay.
Ngành sản xuất không còn là động cơ tăng trưởng dựa vào nhiều lao động như trước, mà là một lĩnh vực đòi hỏi vốn lớn và công nghệ cao.
"Chi phí lao động tại Mỹ rất đắt đỏ", giám đốc điều hành của công ty Keen, ông Hari Perumal cho biết. Ông giải thích rằng so với các nhà máy ở châu Á, mức lương nhân công tại Mỹ cao gấp khoảng 10 đến 12 lần.
Đó là thực tế buộc Keen phải đưa ra giải pháp vào năm 2010, khi chi phí tại Trung Quốc gia tăng thúc đẩy công ty gia đình này phải sản xuất nội địa - một quyết định hiện nay giúp họ giảm bớt tác động từ các mức thuế quan của Tổng thống Donald Trump. Nhưng điều này không hề đơn giản.
Ngành sản xuất giày dép, giống như nhiều ngành khác, vẫn gắn chặt với chuỗi cung ứng toàn cầu đang phát triển mạnh. Phần lớn hoạt động sản xuất giày dép vẫn được thực hiện thủ công tại châu Á, với hàng tỷ đôi giày được nhập khẩu vào Mỹ mỗi năm.
Để việc sản xuất nội địa khả thi, công ty Keen đã đầu tư mạnh vào tự động hóa, cho phép nhà máy ở Kentucky vận hành chỉ với một phần nhỏ lực lượng lao động cần thiết so với các nhà máy ở nước ngoài.
"Chúng tôi đang sản xuất sản phẩm tại Mỹ rất tiết kiệm và rất hiệu quả", giám đốc Perumal cho biết.
"Và cách chúng tôi thực hiện điều đó là sử dụng rất nhiều công nghệ tự động hóa, cũng như bắt đầu từ khâu thiết kế sản phẩm, loại vật liệu sử dụng và công nghệ tự động được tích hợp".
Keen sử dụng robot tại các cơ sở sản xuất ở Mỹ của họ
Những thách thức của việc đưa sản xuất trở lại nước Mỹ không chỉ dừng lại ở công ty Keen. Các thương hiệu lớn như Nike, Adidas và Under Armour cũng đã từng cố gắng phát triển các công nghệ sản xuất mới tại Mỹ vào khoảng một thập niên trước, nhưng những nỗ lực đó cuối cùng đều thất bại.
Ngay cả Keen cũng chỉ lắp ráp 9% số giày của họ tại Mỹ. Hóa ra, sản xuất giày theo cách mới và trên quy mô lớn vừa phức tạp vừa tốn kém.
Câu chuyện của ngành sản xuất Mỹ là một hành trình từ thời hoàng kim đến sự suy giảm dần dần. Sau Thế chiến thứ Hai, các nhà máy của Mỹ đã sản xuất hàng loạt sản phẩm từ giày dép, tới ô tô và thiết bị gia dụng, tạo việc làm cho hàng triệu người và góp phần xây dựng tầng lớp trung lưu vững mạnh tại quốc gia này.
Nhưng khi quá trình toàn cầu hóa tăng tốc vào cuối thế kỷ 20, nhiều ngành công nghiệp đã chuyển ra nước ngoài để tận dụng nguồn lao động rẻ hơn và các quy định lỏng lẻo hơn. Sự thay đổi này đã khoét rỗng các khu công nghiệp của nước Mỹ, góp phần gây ra căng thẳng chính trị và kinh tế vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.
Ngành sản xuất giày đã trở thành biểu tượng cho những thay đổi đó. Khoảng 99% số giày được bán ở Mỹ là hàng nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc, Việt Nam và Indonesia.
Chuỗi cung ứng giày dép nội địa của Hoa Kỳ hầu như không tồn tại - chỉ có khoảng 1% giày được bán ra được sản xuất trong nước.
Pepper Harward, Tổng giám đốc điều hành của Oka Brands, một trong số ít công ty vẫn sản xuất giày tại Mỹ, hiểu rõ thách thức này. Nhà máy của ông ở thành phố Buford, bang Georgia, chuyên sản xuất giày cho các thương hiệu như New Balance và Ryka.
Nhưng việc tìm nguồn cung ứng linh kiện và vật liệu giá cả phải chăng tại Mỹ vẫn là một cuộc chiến dai dẳng.
"Đây không phải là một hệ sinh thái tự duy trì", ông Harward nói. "Bạn phải tự xây dựng hệ sinh thái của riêng mình. Điều đó cực kỳ khó khăn vì các nhà cung cấp và nhà cung ứng thường đến rồi lại đi".
Để tìm nguồn cung ứng xốp và nhựa PVC cho đế giày, công ty Oka Brands của ông đã thử khai thác mạng lưới nhà cung cấp của ngành ô tô, một giải pháp thay thế bất thường nhưng cần thiết.
Nhà sản xuất giày Oka thực hiện toàn bộ hoạt động sản xuất của họ tại Mỹ
Đối với các doanh nghiệp như Keen và Oka, sản xuất giày tại Mỹ đòi hỏi sự kiên nhẫn, đầu tư và đổi mới. Câu hỏi đặt ra là liệu họ - và các công ty khác - có thể mở rộng quy mô sản xuất khi chính quyền Trump đang áp dụng các chính sách bảo hộ hiện nay.
Ông Harward cho biết chắc chắn có nhiều sự quan tâm hơn đến sản xuất nội địa do thuế quan, đồng thời lưu ý rằng sự gián đoạn chuỗi cung ứng do đại dịch gây ra cũng thúc đẩy mối quan tâm vào việc đưa sản xuất trở lại nước Mỹ hơn. Nhưng doanh nhân này hoài nghi rằng chỉ mình thuế quan sẽ không thể thúc đẩy sự trở lại toàn diện của ngành.
"Có lẽ phải mất 10 năm thuế quan cao liên tục mới tạo động lực cho mọi người làm điều đó", ông Harward nói. Dù vậy, ông tin rằng ngành công nghiệp này thực tế chỉ có thể kỳ vọng khoảng 6% sản lượng quay trở lại đất Mỹ.
Còn đối với công ty Keen, các kế hoạch bắt đầu từ hơn một thập niên trước đang mang đến thành quả. Đây là kiểu đầu tư kiên nhẫn mà chỉ một công ty gia đình mới có khả năng theo đuổi.
"Chúng tôi là một công ty tư nhân, lấy giá trị làm trọng tâm", ông Perumal giải thích. "Chúng tôi có thể đưa ra những quyết định như vậy mà không phải lo lắng về kết quả kinh doanh theo từng quý".
Tuy nhiên, ngay cả đối với các công ty đã sản xuất giày tại Mỹ, thực tế của ngành sản xuất hiện đại là rất khó để đảo ngược nhiều thập niên toàn cầu hóa.
Nhà máy mới của Keen không phải là tín hiệu cho thấy sự quay trở lại quá khứ, mà là một cái nhìn thoáng qua về tương lai của ngành sản xuất tại Mỹ - nơi công nghệ và truyền thống giao thoa.
Theo BBC
Comments powered by CComment