Đấu súng trên biên giới Thái Lan - Campuchia: kết quả đàm phán ra sao?

Tổng Tư lệnh Lục quân Thái Lan Pana Klaewblaudtuk cùng phái đoàn đã đến cửa khẩu biên giới, tại trạm kiểm soát ở tỉnh Surin (Thái Lan) để gặp gỡ và hội đàm với Đại tướng Mao Sophan - Tổng tư lệnh Lục quân Campuchia.

Cuộc hội đàm nhằm giải quyết tình hình căng thẳng tại khu vực biên giới, sau khi lực lượng quân đội hai nước đã có cuộc đấu súng khiến một binh sĩ Campuchia thiệt mạng vào khoảng 5 giờ 30 sáng ngày 28/5.

Theo thông cáo chính thức của quân đội Thái Lan, hai nước đã đạt thỏa thuận rút quân khỏi khu vực tranh chấp, thống nhất sử dụng cơ chế của Ủy ban Biên giới Hỗn hợp (Joint Boundary Committee - JBC). Đây là một cơ chế cấp chính phủ nhằm đẩy nhanh quá trình giải quyết mâu thuẫn còn tồn đọng.

Kết quả cuộc họp JBC dự kiến sẽ có trong hai tuần tới.

Ông Pana Klaewblaudtuk tái khẳng định ủng hộ việc đàm phán hòa bình nhằm đạt được thỏa thuận chung và nhấn mạnh rằng sẽ không có hành động xâm phạm chủ quyền của Campuchia hay nêu ra bất kỳ tranh chấp nào liên quan đến chủ quyền.

Hiện hai bên đã rút quân khỏi khu vực xảy ra đụng độ, giúp giảm nguy cơ leo thang xung đột. Đồng thời, chỉ huy quân đội hai nước đã đưa ra cam kết kiểm soát chặt chẽ lực lượng của mình, thực hiện theo đúng những gì đã thống nhất tại cuộc đàm phán.

Thông cáo do phía Thái Lan đưa ra cho biết lục quân nước này sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình khu vực biên giới và duy trì sự sẵn sàng trong mọi công tác nhằm bảo đảm trật tự và an ninh ở khu vực.

Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra trả lời báo chí ngày 29/5 rằng kể từ thứ Tư (28/5) đến nay, không có thêm cuộc đụng độ nào nổ ra, nhờ vào việc hai nước đạt được sự đồng thuận và hiểu biết về tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình.

"Kết quả là cả hai bên đã rút quân khỏi khu vực căng thẳng ngay lập tức," bà Paetongtarn nói.

Sáng 29/5, Thủ tướng Hun Manet cho biết Campuchia đã điều quân và vũ khí hạng nặng tới biên giới, nhấn mạnh rằng đây là biện pháp phòng ngừa trường hợp có tình huống bất ngờ phát sinh.

"Tôi không muốn chứng kiến giao tranh giữa các lực lượng quân đội, điều này sẽ không mang lại lợi ích gì cho đất nước hay nhân dân chúng ta, đặc biệt là những binh sĩ nơi tuyến đầu – những người sẽ trực tiếp gánh chịu hậu quả của cuộc xung đột."

Ông nói thêm: "Như tôi đã từng công khai tuyên bố trước đây, Campuchia không có ý định xâm lược bất kỳ quốc gia nào. Chúng ta mong muốn giải quyết các tranh chấp biên giới dựa trên cơ sở kỹ thuật và luật pháp quốc tế."

Thủ tướng Thái Lan trả lời báo chí rằng bài đăng của Thủ tướng Hun Sen cho thấy rõ ràng là ông ấy không mong muốn xảy ra bất kỳ xung đột hay đụng độ nào.

Bà Paetongtarn cho rằng việc các nhà lãnh đạo quốc gia khẳng định lập trường của đất nước mình nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia là điều tự nhiên.

Nhân vật quyền lực nhất Campuchia là Chủ tịch Thượng viện Hun Sen cũng đã đưa ra một thông điệp đặc biệt nhân dịp khai mạc phiên họp của Thượng viện vào sáng 29/5.

Ông nói: "Sáng nay, Thủ tướng cũng xác nhận việc điều động quân đội ra biên giới. Việc điều động binh lính và vũ khí hạng nặng của chúng ta ra biên giới không phải để phát động chiến tranh, mà để chuẩn bị cho một kịch bản xấu trong trường hợp bên kia vi phạm. Chúng ta có quyền tự vệ."

Ông Hun Sen cũng kêu gọi toàn dân Campuchia đoàn kết và quyên góp tiền cho quân đội nước này. Một số nhà báo Campuchia nói với BBC News Tiếng Việt rằng nhiều người dân đã hưởng ứng lời kêu gọi của ông Hun Sen.

Việt Nam cũng vừa có tuyên bố chính thức về vụ va chạm giữa quân đội Thái Lan và Campuchia.

Tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ ngoại giao ngày 29/5, người phát ngôn Phạm Thu Hằng nói: "Thông tin về vụ việc này đã được hai bên thông báo. Chúng tôi tin rằng mọi bất đồng sẽ được các bên giải quyết thông qua đối thoại và biện pháp hòa bình, phù hợp với thỏa thuận hai nước, tinh thần đoàn kết ASEAN và luật pháp quốc tế."

Vụ đấu súng giữa quân Thái Lan và Campuchia nổ ra vào khoảng 5 giờ 30 sáng ngày 28/5 tại nơi giáp ranh giữa làng Morakot, xã Morakot, huyện Choam Ksan, tỉnh Preah Vihear (miền bắc Campuchia) với khu vực Chong Bok, huyện Nam Yen, tỉnh Ubon Ratchathani ở đông bắc Thái Lan.

Đây là khu vực gần ngã ba biên giới Campuchia – Thái Lan – Lào, nơi được gọi là Tam Giác Ngọc.

Khu vực này vẫn chưa được cắm mốc phân định và cả hai bên đưa ra tuyên bố chủ quyền chồng lấn nhau.

Bộ Quốc phòng Campuchia xác nhận trong một thông cáo chính thức phát đi ngày 28/5 rằng một binh sĩ nước này đã thiệt mạng.

Không có thương vong nào được ghi nhận từ phía Thái Lan.

Trong khi Campuchia thông báo rằng quân đội Thái Lan đã "nổ súng trước" vào công sự mà lâu nay là căn cứ của quân đội Campuchia, thì Thái Lan lại phản bác, nói rằng chính quân đội Campuchia mới là bên nổ súng trước.

Thiếu tướng Winthai Suvaree, người phát ngôn quân đội Thái Lan, nói rằng binh sĩ Campuchia đã đào hào, xâm phạm vào khu vực biên giới đang tranh chấp, vi phạm thỏa thuận trước đó.

Phía Thái Lan nói rằng binh sĩ của họ trong khi tuần tra định kỳ đã phát hiện hành vi của phía Campuchia nên tiếp cận để đối thoại, yêu cầu ngưng đào hào, nhưng dường như phía Campuchia có vẻ đã hiểu lầm và đã nổ súng, dẫn đến cuộc đụng độ khoảng 10 phút.

Thái Lan và Campuchia đang tồn tại một số tranh chấp biên giới trên biển và trên bộ. Một trong những điểm nóng là khu vực quanh đền Preah Vihear ở núi Dângrêk, miền bắc Campuchia, giáp với đông bắc Thái Lan, cách không xa địa điểm xảy ra vụ đụng độ ngày 28/5.

Tranh chấp này đã tồn tại từ hàng chục năm qua và thỉnh thoảng lại dâng lên thành các vụ đụng độ.

Vụ căng thẳng lớn nhất nổ ra vào tháng 6/2008, khi Campuchia đóng của biên giới nhằm đáp lại các cuộc biểu tình của Thái Lan. Giao tranh đã nổ ra từng đợt sau đó và các vụ nổ súng lẻ tẻ tiếp diễn cho tới năm 2011, khiến mỗi bên thiệt mạng gần 20 lính.

Theo BBC