Trump đe dọa Nga, gửi 'vũ khí tối tân' cho Ukraine

"Chúng tôi muốn đảm bảo Ukraine có thể làm những gì họ muốn," ông Trump phát biểu sau cuộc gặp với Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Washington.

Ông Rutte xác nhận Mỹ đã quyết định "cung cấp ồ ạt cho Ukraine những gì cần thiết thông qua NATO" và phía châu Âu sẽ chi trả.

Ông Trump cho hay các nước châu Âu sẽ gửi cho Kyiv hệ thống phòng không Patriot của riêng họ - hệ thống mà Ukraine đang dựa vào để đẩy lùi các cuộc không kích chết người của Nga - và sau đó Mỹ sẽ cung cấp hệ thống thay thế.

Cả ông Rutte và ông Trump đều không nêu chi tiết về các loại vũ khí sẽ được gửi tới Kyiv, nhưng ông Rutte cho biết thỏa thuận bao gồm "tên lửa và đạn dược".

Tuy nhiên, tổng thống đã nói rằng "vũ khí tối tân" trị giá hàng tỷ đô la sẽ được "phân phối nhanh chóng ra chiến trường" để hỗ trợ Ukraine.

"Nếu tôi là Vladimir Putin lúc này... tôi sẽ cân nhắc lại liệu có nên nghiêm túc hơn trong các cuộc đàm phán về Ukraine hay không," ông Rutte nói còn ông Trump thì gật đầu.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky viết trên X rằng mình đã nói chuyện với ông Trump sau cuộc gặp với ông Rutte cũng như cảm ơn vị tổng thống Mỹ vì "sự sẵn lòng hỗ trợ Ukraine và tiếp tục hợp tác để chấm dứt các vụ giết người và thiết lập một nền hòa bình lâu dài và công bằng".

"Chúng tôi đã thảo luận về các biện pháp và giải pháp cần thiết với Tổng thống [Trump] để bảo vệ tốt hơn cho người dân khỏi các cuộc tấn công của Nga và củng cố lập trường của chúng tôi. Chúng tôi sẵn sàng làm việc hiệu quả nhất có thể để đạt được hòa bình," ông viết.

Về mặt thuế quan, ông Trump nói Mỹ sẽ áp 100% thuế quan thứ cấp nhắm vào các đối tác thương mại còn lại của Nga nếu không đạt được thỏa thuận hòa bình với Ukraine trong vòng 50 ngày.

Điều này sẽ khiến bất kỳ quốc gia nào giao dịch với Nga phải chịu mức thuế đó nếu họ muốn bán sản phẩm của mình cho Mỹ.

Ví dụ, nếu Ấn Độ tiếp tục mua dầu từ Nga, các công ty Mỹ mua hàng hóa Ấn Độ sẽ phải trả thuế nhập khẩu 100%.

Điều này sẽ khiến giá hàng hóa đắt đỏ đến mức các doanh nghiệp Mỹ có thể sẽ chọn mua cùng loại với giá rẻ hơn từ nơi khác, khiến Ấn Độ mất doanh thu.

Mục đích của động thái này cũng là làm suy yếu nền kinh tế Nga. Về mặt lý thuyết, nếu Moscow không thể tạo ra tiền bằng cách bán dầu cho các quốc gia khác, họ cũng sẽ có ít tiền hơn để chi trả cho cuộc chiến ở Ukraine.

Do dầu khí chiếm gần một phần ba doanh thu của Nga và hơn 60% kim ngạch xuất khẩu, việc áp thuế 100% có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến tài chính nước này.

Tuy nhiên, Chỉ số Chứng khoán Moscow đã tăng mạnh sau thông báo này, có thể là do các nhà đầu tư đã nghĩ rằng ông Trump - người tuần trước đã hé lộ một "tuyên bố quan trọng" về Nga - sẽ cam kết các biện pháp thậm chí còn khắc nghiệt hơn.

Mặc dù thông tin chi tiết về cả thuế quan và thỏa thuận vũ khí NATO còn rất ít ỏi, nhưng hôm 14/7 (giờ Mỹ) là lần đầu tiên ông Trump cam kết cung cấp thiết bị quân sự mới cho Ukraine kể từ khi trở lại Nhà Trắng.

Buổi họp báo cũng đáng chú ý với giọng điệu của tổng thống Mỹ, người ngày càng có những lời lẽ gay gắt nhắm tới Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Đây không phải lần đầu ông Trump đã bóng gió Kyiv phải chịu một phần trách nhiệm cho quyết định của Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện Ukraine vào tháng 2/2022.

Nhưng ông chủ yếu tỏ ra thất vọng trước sự thiếu tiến triển trong việc chấm dứt một cuộc xung đột mà ông từng tin rằng có thể dễ dàng giải quyết.

Khi được hỏi về mối quan hệ với ông Putin, ông Trump nói rằng hai người "nói rất nhiều về việc đạt được việc này" nhưng bày tỏ sự không hài lòng khi ngay sau "những cuộc điện thoại rất tốt đẹp" với tổng thống Nga là các cuộc không kích tàn khốc vào Ukraine - những cuộc không kích này ngày càng gia tăng về cường độ và tần suất.

"Sau khi điều đó xảy ra ba hoặc bốn lần, tôi biết lời nói chẳng có ý nghĩa gì cả," ông Trump nói.

"Tôi không muốn gọi ông ta là tên sát nhân nhưng ông ta là một người khó nhằn. Điều đó đã được chứng minh qua nhiều năm, ông ta đã lừa rất nhiều người - Clinton, Bush, Obama, Biden," ông nói thêm.

"Ông ta không lừa được tôi. Đến một lúc nào đó, lời nói không còn giá trị nữa, mà phải hành động."

Hai vòng đàm phán ngừng bắn giữa Nga và Ukraine đã diễn ra vào đầu năm nhưng cho đến nay vẫn chưa có cuộc họp nào khác được lên lịch - điều mà Moscow đổ lỗi cho Kyiv.

Tổng thống Ukraine Zelensky hiện tiếp đón đặc phái viên Mỹ Keith Kellogg tại Kyiv và trước đó vào hôm 14/7 đã ca ngợi một "cuộc họp hiệu quả" - nói rằng ông "biết ơn" sự ủng hộ của ông Trump.

Điện Kremlin chưa bình luận ngay về thông báo này - nhưng những bình luận từ Moscow dường như cho thấy họ cảm thấy nhẹ nhõm.

Chuyên gia thân Kremlin và cựu cố vấn của ông Putin, ông Sergei Markov, nói thông báo về thuế quan là "một trò bịp" cho thấy ông Trump đã "từ bỏ nỗ lực đạt được hòa bình ở Ukraine".

Thượng nghị sĩ Konstantin Kosachev lập luận rằng "nếu đây là tất cả những gì ông Trump nói về Ukraine lúc này, thì cho đến nay, mọi chuyện chẳng có gì to tát".

Trong 50 ngày tới, rất nhiều điều có thể thay đổi "cả trên chiến trường lẫn tâm trạng của các cường quốc, cả ở Mỹ lẫn NATO," ông Kosachev viết.

Quyết định của ông Trump đã nhận được lời khen ngợi từ những người vốn chỉ trích ông, cả từ chính Đảng Dân chủ đối thủ.

Quyết định gửi tên lửa Patriot tới Ukraine, "được thực hiện nhờ những khoản đầu tư có ý nghĩa của các đối tác châu Âu, sẽ cứu sống vô số người Ukraine khỏi cuộc tấn công khủng khiếp của Putin", Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen, thành viên Đảng Dân chủ cấp cao trong Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, bình luận.

Bà gọi biện pháp này là "tích cực, nhưng đã quá trễ" và nói rằng Mỹ cần cung cấp "một dòng hỗ trợ an ninh bền vững cho Ukraine trong dài hạn" để buộc ông Putin chấm dứt chiến tranh.

Ông Denys Podilchuk, một nha sĩ 39 tuổi người Ukraine đến từ Kyiv, đã ca ngợi các nhà lãnh đạo châu Âu vì đã giúp thuyết phục ông Trump.

"Tôi rất vui vì cuối cùng các chính trị gia châu Âu, với sự kiên nhẫn và niềm tin của họ, đã phần nào thuyết phục được ông ấy (Trump) về phía chúng tôi, bởi vì ngay từ đầu, rõ ràng là ông ấy không thực sự muốn giúp chúng tôi," ông nói với hãng tin Reuters.

Theo BBC