Trung Quốc 'ngày càng thù địch', ông Trump đe dọa áp thêm thuế 100%

Trong một bài đăng trên mạng xã hội, ông Trump nói Mỹ cũng sẽ áp đặt kiểm soát xuất khẩu đối với các phần mềm quan trọng.

Trước đó vào thứ Sáu 10/10, ông đã phản ứng lại việc Bắc Kinh trong tuần đã siết chặt quy định xuất khẩu đất hiếm, cáo buộc Trung Quốc "ngày càng thù địch" và đang tìm cách "bắt thế giới làm con tin".

Ông đe dọa sẽ hủy bỏ khỏi cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Sau đó ông nói rằng mình chưa hủy cuộc gặp, nhưng không chuyện "chúng tôi có sẽ có cuộc gặp đó".

"Dù sao thì tôi vẫn sẽ có mặt ở đó," ông nói với các phóng viên tại Nhà Trắng.

Thị trường tài chính sụt giảm mạnh sau phát biểu của ông Trump, với chỉ số S&P 500 giảm 2,7% -mức giảm sâu nhất kể từ tháng Tư.

Trung Quốc hiện chiếm ưu thế trong sản xuất đất hiếm và một số nguyên liệu, vật liệu đóng vai trò quan trọng đối với các ngành sản xuất xe hơi, điện thoại thông minh và nhiều sản phẩm khác.

Động thái Bắc Kinh siết chặt kiểm soát xuất khẩu gần nhất - sau khi ông Trump tăng thuế với hàng hóa Trung Quốc vào đầu năm - đã khiến nhiều doanh nghiệp Mỹ phụ thuộc vào các nguyên liệu này phản ứng dữ dội. Hãng xe Ford thậm chí phải tạm thời ngừng sản xuất.

Ngoài việc siết quy định xuất khẩu đất hiếm, Trung Quốc còn mở cuộc điều tra chống độc quyền đối với công ty công nghệ Mỹ Qualcomm. Điều này có thể khiến thương vụ Qualcomm mua lại một nhà sản xuất chip khác bị đình trệ.

Mặc dù Qualcomm có trụ sở tại Mỹ, nhưng một phần đáng kể hoạt động kinh doanh của hãng tập trung ở Trung Quốc.

Bắc Kinh cũng tuyên bố sẽ áp các loại phí cảng mới đối với tàu thuyền có liên hệ với Mỹ, gồm cả những tàu do các công ty Mỹ sở hữu hoặc vận hành.

"Đang có những điều rất kỳ lạ xảy ra ở Trung Quốc!" ông Trump viết trên mạng xã hội hôm 10/10. "Họ đang trở nên rất thù địch."

Mỹ và Trung Quốc đã duy trì một trạng thái hòa hoãn thương mại mong manh kể từ tháng Năm. Lúc bấy giờ, hai bên đã đồng ý dỡ bỏ các mức thuế lên đến ba chữ số đối với hàng hóa của nhau – điều từng khiến thương mại song phương gần như tê liệt.

Theo thỏa thuận đó, hàng hóa Trung Quốc nhập vào Mỹ vẫn phải chịu mức thuế cao hơn 30% so với đầu năm, trong khi hàng hóa Mỹ xuất sang Trung Quốc chịu thuế mới 10%.

Kể từ đó, hai bên đã tổ chức một loạt cuộc đàm phán về các vấn đề như TikTok, mua nông sản, thương mại đất hiếm và công nghệ tiên tiến như chất bán dẫn.

Lãnh đạo hai nước dự kiến sẽ gặp nhau trong tháng này tại một hội nghị thượng đỉnh ở Hàn Quốc.

Chuyên gia về Trung Quốc Jonathan Czin, nghiên cứu viên tại Viện Brookings, cho rằng các động thái gần đây của ông Tập là nhằm định hình cuộc đàm phán sắp tới, lưu ý rằng quy định mới về đất hiếm chưa có hiệu lực ngay.

"Ông ấy đang tìm cách giành lại thế chủ động. Chính quyền Trump buộc phải chơi trò đánh chuột và cứ phải xử lý hết vấn đề này đến vấn đề khác," ông Czin nói.

Ông nói thêm rằng Trung Quốc dường như không lo ngại các biện pháp đáp trả của Mỹ.

"Điều Trung Quốc rút ra từ các vòng áp thuế vào Ngày Giải phóng và chu kỳ leo thang rồi hạ nhiệt sau đó là: phía Trung Quốc có ngưỡng chịu đựng cao hơn. Theo cách nhìn của họ, chính quyền Trump đã là bên xuống nước trước", ông nhận định.

Trong các vòng đàm phán thương mại trước đây, Trung Quốc từng thúc đẩy Mỹ nới lỏng các hạn chế đối với ngành bán dẫn, đồng thời mong muốn đạt được chính sách thuế quan ổn định hơn để giúp doanh nghiệp Trung Quốc dễ tiếp cận thị trường Mỹ hơn.

Ông Tập đã từng dùng vị thế thống trị của Trung Quốc trong sản xuất đất hiếm như một đòn bẩy thương lượng.

Tuy nhiên, quy định xuất khẩu Trung Quốc đưa ra trong tuần này đặc biệt nghiêm trọng khi nhắm trực tiếp đến giới sản xuất quốc phòng ở nước ngoài, theo bà Gracelin Baskaran, Giám đốc chương trình an ninh khoáng sản chiến lược tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở ở Washington.

"Không có gì khiến nước Mỹ phải hành động nhanh như khi ai đó nhắm vào ngành công nghiệp quốc phòng của chúng tôi," bà nói.

"Mỹ sẽ buộc phải ngồi vào bàn đàm phán, vì chúng tôi không có nhiều lựa chọn - và trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng, thậm chí có khả năng xung đột, chúng tôi cần củng cố nền công nghiệp quốc phòng trong nước."

Dù khả năng diễn ra cuộc gặp giữa ông Trump và ông Tập hiện nay có vẻ mong manh, bà Baskaran cho rằng điều đó vẫn có thể xảy ra.

Theo bà Baskaran, vẫn còn thời gian và không gian cho các cuộc đàm phán, bởi các quy định mới của Trung Quốc phải đến tháng 12 mới có hiệu lực.

"Các cuộc đàm phán có thể sẽ diễn ra sớm. Thời gian sẽ cho thấy ai sẽ tham dự và các cuộc đàm phán sẽ diễn ra ở đâu", bà nhận định.

Theo BBC