Khi Elon Musk gần đây tuyên bố sẽ rút lui khỏi chính trị, các nhà đầu tư đã hy vọng điều đó sẽ đồng nghĩa với việc ông ta sẽ dành nhiều thời gian hơn cho các công ty công nghệ mà ông ta điều hành.
Tuy nhiên, cuộc tranh cãi dữ dội với Tổng thống Donald Trump - cùng với những lùm xùm trong Nhà Trắng bị công khai - cho thấy rằng những ưu tiên thay đổi của Musk có thể không phải là điều mà các nhà đầu tư mong đợi.
Thay vì rời khỏi ánh mắt công chúng để tập trung vào thúc đẩy sự phát triển của Tesla và các doanh nghiệp khác, Musk giờ đây lại đối mặt với lời đe dọa tẩy chay từ một trong những khách hàng lớn nhất của ông ta - chính phủ liên bang dưới quyền Trump.
Cổ phiếu Tesla lao dốc mạnh vào thứ Năm (5/6), giảm 14%, sau khi Elon Musk lên tiếng chỉ trích Tổng thống Donald Trump trên mạng xã hội.
Vào thứ Sáu, cổ phiếu đã phục hồi phần nào sau một số tín hiệu cho thấy căng thẳng đang hạ nhiệt.
Dù vậy, đối với các nhà đầu tư và nhà phân tích, những người từ lâu đã mong muốn Musk rời xa điện thoại và tập trung vào công việc, tình hình vẫn chưa có gì gọi là ổn cả.
'Tụt lại rất xa'
Một số người cho rằng rắc rối của các doanh nghiệp của Musk trầm trọng hơn nhiều so với cuộc cãi vã này – lớn hơn cả cái vai trò gây tranh cãi trong chính quyền Trump mới kết thúc một cách ngoạn mục nữa.
Đối với nhà báo công nghệ kỳ cựu Kara Swisher, điều này đặc biệt đúng với Tesla.
"Tesla xong phim rồi," bà nói với BBC bên lề Hội nghị Truyền thông San Francisco vào đầu tuần này.
"Đó từng là một công ty xe hơi tuyệt vời. Họ có thể cạnh tranh trong lĩnh vực taxi tự động, nhưng họ đang tụt lại phía sau rất xa."
Trump hiện đang đe dọa sẽ bán chiếc Tesla mà ông ta mới mua từ Musk
Tesla từ lâu đã cố gắng bắt kịp đối thủ Waymo, thuộc sở hữu của Alphabet – công ty mẹ của Google. Waymo đã có xe taxi tự lái hoạt động trên đường phố San Francisco trong nhiều năm và hiện đang mở rộng sang một số thành phố khác.
Trong tháng này, Musk dự kiến sẽ giám sát việc Tesla ra mắt lô robo-taxi tự hành ở Austin, Texas.
Tuần trước, ông ta đăng trên X rằng hãng xe điện này đã thử nghiệm mẫu Model Y mà không có tài xế trên xe.
"Tôi tin rằng 90% giá trị tương lai của Tesla sẽ nằm ở công nghệ tự động và robot," nhà phân tích Dan Ives của Wedbush Securities nói với BBC trong tuần này, đồng thời nhận định rằng việc ra mắt ở Austin sẽ là "một cột mốc quan trọng".
"Nhiệm vụ trước mắt là bảo đảm tầm nhìn về mảng tự hành có một sự khởi đầu xuất sắc," Ives nói thêm.
Nhưng khi sự chú ý của Musk bị phân tán, khả năng thành công của dự án này dường như ngày càng xa vời.
Còn một yếu tố khác cũng cần được xem xét: động lực của chính Musk.
Ở Thung lũng Silicon gần đây người ta ít nói về việc Musk có thể xoay chuyển tình thế hay không, mà nói nhiều về việc liệu ông ta có thực sự quan tâm hay không.
"Ông ta là một người cực kỳ mạnh mẽ khi tập trung vào điều gì đó," Ross Gerber, Chủ tịch kiêm CEO của Quỹ quản lý đầu tư và tài sản Gerber Kawasaki, nhận xét.
"Trước đây, đó là việc chứng minh với thế giới rằng ông ta có thể làm ra xe điện – công nghệ mà không ai khác có thể làm được. Đó là chứng minh ông ta có thể làm tên lửa đẩy. Ông ta đã có rất nhiều điều cần chứng minh."
Là một nhà đầu tư lâu năm của Tesla, Gerber đã mất niềm tin vào cổ phiếu này và bắt đầu giảm bớt cổ phần của mình kể từ khi Musk tham gia vào chính trị cánh hữu. Ông gọi thứ Năm vừa qua là "một ngày vô cùng đau đớn".
"Điều ngu ngốc nhất mà người ta có thể làm là nghĩ rằng mình có quyền lực hơn Tổng thống Mỹ," Gerber nói, đề cập đến màn tranh cãi giữa Musk với Trump trên mạng xã hội.
BBC đã liên hệ với X, Tesla và SpaceX để tìm kiếm phản hồi từ ông Musk nhưng không nhận được câu trả lời.
'Hạ bệ Tesla'
Một rắc rối đặc biệt đối với Musk là, trước khi biến Donald Trump thành kẻ thù, ông ta đã sớm có một đối thủ trong chiến dịch phản đối từ mạng xã hội nhằm vào hãng xe hơi của ông ta.
Các cuộc phản đối, được gọi là #TeslaTakedown (hạ bệ Tesla), đã diễn ra trên khắp đất nước mỗi cuối tuần kể từ khi Trump nhậm chức.
Vào tháng Tư, Tesla báo cáo doanh số bán xe giảm 20% trong ba tháng đầu năm. Lợi nhuận lao dốc hơn 70%, kéo theo sự sụt giảm của giá cổ phiếu.
"Ông ta không nên quyết định vận mệnh nền dân chủ của chúng ta bằng cách dần dần tháo rời chính phủ. Như vậy là không đúng," người biểu tình Linda Koistinen nói với tôi tại một cuộc biểu tình bên ngoài đại lý Tesla ở Berkeley, California vào tháng Hai.
Koistinen cho biết bà muốn có một "hành động phản đối rõ ràng" nhằm trực tiếp vào Musk.
"Tóm lại, vấn đề không nằm ở công nghệ hay công ty Tesla," Joan Donovan – một nhà nghiên cứu thông tin sai lệch nổi tiếng và là người đồng tổ chức các cuộc biểu tình #TeslaTakedown trên mạng xã hội – giải thích.
"Vấn đề là cổ phiếu Tesla đã bị biến thành công cụ chống lại người dân và điều đó đã đặt Musk vào một vị thế nắm giữ quyền lực to lớn mà không có sự minh bạch," Donovan nói thêm.
Một khía cạnh khác trong đế chế của Musk khiến các đối thủ của ông phẫn nộ là X – nền tảng mạng xã hội trước đây có tên là Twitter.
"Ông ta mua Twitter để có ảnh hưởng và có thể – chỉ trong chớp mắt – tiếp cận hàng trăm triệu người," Donovan nói.
Một cuộc biểu tình chống Musk ở London
Thương hiệu cá nhân
Tuy nhiên, vẫn có một khả năng khác ở đây.
Liệu mối bất hòa đáng chú ý giữa Musk và Trump có thể giúp cải thiện hình ảnh của Musk trong mắt những người từng quay lưng với ông ta do ông ta từng có mối quan hệ thân thiết với tổng thống?
Patrick Moorhead, nhà phân tích trưởng tại Moor Insights & Strategy, cho rằng điều đó là có thể.
"Chúng tôi là một đất nước rất dễ tha thứ," Moorhead nói trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại.
"Những việc này cần thời gian," ông thừa nhận, nhưng "không phải là chưa từng có tiền lệ."
Kara Swisher so sánh thương hiệu cá nhân của Musk với người đồng sáng lập Microsoft – Bill Gates – cách đây hơn hai thập kỷ.
Bà nói rằng từng có thời điểm Gates bị coi là "Darth Vader của Thung lũng Silicon" vì tính cách "kiêu ngạo và thô lỗ" của ông. (Darth Vader là nhân vật phản diện hư cấu trong Chiến tranh giữa các vì sao.)
Ngày nay, dù vẫn có những khuyết điểm, Gates phần lớn đã lấy lại được hình ảnh tích cực.
"Ông ấy học hỏi. Ông ấy trưởng thành. Con người có thể thay đổi," Swisher nói với tôi, dù cho Musk "rõ ràng đang gặp nhiều vấn đề."
Rút lui khỏi lĩnh vực vũ trụ
Vấn đề đối với Musk là tương lai của ông ta và các công ty của ông ta không chỉ phụ thuộc vào những gì ông ta làm – mà còn phụ thuộc vào quyết định của Trump.
Và dù trước đây Trump từng cần đến Musk, đặc biệt là để hỗ trợ tài chính cho chiến dịch tranh cử tổng thống, thì giờ đây điều đó không còn rõ ràng nữa.
Noah Smith, tác giả của bản tin Noahpinion trên Substack, cho rằng việc Trump lấn sân đầy lợi nhuận vào lĩnh vực tiền mã hóa – dù gây tranh cãi – có thể đã giúp ông ta thoát khỏi sự phụ thuộc vào Musk để thực hiện ý đồ của mình.
"Tôi đoán rằng việc đó là để ông ta có thể thoát khỏi cái bóng của Elon," Smith nói.
Trong phát ngôn đáng ngại nhất vừa qua, Trump đã ám chỉ sẽ cắt các hợp đồng chính phủ dành cho Musk, với tổng giá trị ước tính lên tới 38 tỷ USD.
Một phần đáng kể trong số đó thuộc về công ty tên lửa đẩy của Musk là SpaceX và phát biểu của Trump dường như đe dọa tương lai của công ty này.
Tuy nhiên, bất chấp tính chất hăm dọa, lời cảnh báo của Trump có thể không nặng ký như vẻ bề ngoài.
Lý do là vì tàu vũ trụ Dragon của SpaceX đang đảm nhận việc đưa người và hàng hóa lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), nơi hiện có ba phi hành gia của NASA đang làm nhiệm vụ.
Điều đó cho thấy SpaceX đã bám rễ sâu vào hạ tầng vũ trụ và an ninh quốc gia của Mỹ đến mức lời đe dọa của Trump có thể rất khó thực hiện.
Người ta cũng có thể đưa ra lập luận tương tự về công ty internet vệ tinh Starlink của Musk. Tìm một phương án thay thế có lẽ không dễ như nói.
Tuy nhiên, nếu như có những giới hạn trong những điều mà Trump có thể làm, thì Musk cũng vậy.
Giữa lúc tranh cãi căng thẳng với Trump, Musk từng đe dọa ngừng vận hành Dragon – nhưng không lâu sau đó ông ta đã rút lại lời nói.
Đáp lại một người dùng X khuyên ông ta nên "bình tĩnh lại", Musk viết: "Lời khuyên hay. Được rồi, chúng tôi sẽ không dừng Dragon."
Rõ ràng mối quan hệ thắm nồng giữa Musk và Trump đã chấm dứt. Nhưng sự phụ thuộc lẫn nhau giữa họ thì vẫn chưa rõ.
Dù tương lai của các doanh nghiệp Musk có ra sao, có vẻ như Trump – và các quyết định từ chính quyền của ông – vẫn sẽ đóng vai trò rất lớn.
Theo BBC
Comments powered by CComment