Dự luật 'to đẹp' của Trump: bóng trở lại chân Hạ viện

Được thông qua với tỷ lệ sít sao nhất, dự luật - bản thống nhất cuối cùng vào hôm 1/7 - bao gồm các phần chính của chương trình nghị sự mà ông Trump đã vận động tranh cử vào năm ngoái.

Vị tổng thống đã ăn mừng việc thông qua dự luật trong chuyến thăm một cơ sở giam giữ người di cư ở Florida.

"Đó là một dự luật tuyệt vời," ông nói. "Đây là thứ dành cho tất cả mọi người."

Thực tế là, dù các nhà lập pháp có thể đã đạt được "thứ gì đó" họ mong muốn, nhưng để có được điều đó – và cuối cùng là để thông qua dự luật tại Hạ viện vào thứ Ba (1/7) – họ hẳn đã phải chấp nhận những sự nhượng bộ.

Thượng nghị sĩ từ bang Alaska Lisa Murkowski nói bà đã làm việc hết sức để đảm bảo dự luật có lợi cho bang của mình và cuối cùng đã bỏ phiếu thông qua, nhưng vẫn không hài lòng. Bà cho rằng quá trình này "vội vàng".

"Tôi hy vọng rằng Hạ viện sẽ xem xét vấn đề này và nhận ra rằng chúng ta vẫn chưa đạt được mục tiêu," bà nói với các phóng viên ngay bên ngoài trụ sở Thượng viện, vài phút sau cuộc bỏ phiếu.

Trong trò chơi bóng bàn chính trị, dự luật hiện quay trở lại Hạ viện, nơi đã thông qua phiên bản dự luật của họ cách đây vài tuần. Nếu đa số đảng viên Cộng hòa tại viện đó chấp thuận, có lẽ sớm nhất là vào ngày 2/7 giờ Mỹ, dự luật có thể được trình lên tổng thống để ký.

Nhưng đây có thể là một viên thuốc đắng đối với một số đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện.

Dự luật có nội dung về khoản ngân sách mới khổng lồ - 70 tỷ đô la - cho các ưu tiên về nhập cư của ông Trump.

Dự luật này thúc đẩy chi tiêu quốc phòng và khiến các khoản cắt giảm thuế mà Đảng Cộng hòa đã thông qua trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump có hiệu lực lâu dài.

Để bù đắp cho khoản lỗ này, dự luật cắt giảm tài trợ cho các chương trình môi trường thời ông Biden và Medicaid - chương trình bảo hiểm y tế dành cho người Mỹ thu nhập thấp.

Gói ngân sách mới đang tạo ra nhiều tranh cãi, đặc biệt là về vấn đề tài chính. Sổ sách tài chính của chính phủ gần như không cân bằng vì gói này sẽ làm tăng thêm hơn 3.000 tỷ USD vào nợ liên bang và nâng giới hạn vay của Hoa Kỳ thêm 5.000 tỷ USD.

Điều này khiến những người theo đường lối cứng rắn về tài chính không hài lòng, họ than phiền rằng Thượng viện đã làm giảm bớt một số khoản cắt giảm ngân sách ban đầu mà họ đề xuất.

Nhóm Tự do Hạ viện cánh hữu còn đi xa hơn khi cho rằng đề xuất của Thượng viện có thể làm thâm hụt ngân sách thêm 650 tỷ USD mỗi năm.

"Đó không phải là những gì chúng tôi đã đồng thuận," các thành viên nhóm này tuyên bố trên mạng xã hội vào thứ Hai.

Trong khi đó, những người theo chủ nghĩa trung dung vẫn lo ngại về các khoản cắt giảm trong dự luật, bao gồm cả việc cắt giảm các khoản thanh toán liên bang như bảo hiểm y tế cho người Mỹ có thu nhập thấp.

Phiên bản dự luật ban đầu của Hạ viện giống như một màn trình diễn giữ thăng bằng khéo léo, đủ để các phe phái khác nhau trong Đảng Cộng hòa cảm thấy tương đối hài lòng và bỏ phiếu thuận. Tuy nhiên, phiên bản Thượng viện hiện gửi trở lại Hạ viện có thể sẽ phá vỡ thế cân bằng mong manh đó.

Dù vậy, áp lực lên các dân biểu Cộng hòa tại Hạ viện phải thông qua điều mà ông Trump gọi là "dự luật to đẹp" sẽ rất lớn.

Tổng thống Trump đã tuyên bố ông coi luật này là một phần không thể thiếu trong di sản chính trị của mình – một thay đổi lâu dài trong chính sách của chính phủ, không giống như các lệnh hành pháp - và một tổng thống tương lai sẽ không dễ dàng xóa bỏ.