Cựu Tổng thống Biden nói gì với BBC về ông Trump và ông Putin?

Phát biểu tại bang Delaware vào thứ Hai, ông Biden nói rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin tin Ukraine là một phần của Nga và "bất kỳ ai nghĩ rằng ông ta sẽ dừng lại" nếu một phần lãnh thổ được nhượng lại trong một thỏa thuận hòa bình "đều là ngớ ngẩn".

Ông Biden, người phát biểu khi các quốc gia Đồng minh kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng ở châu Âu trong tuần này, bày tỏ lo ngại về việc quan hệ Mỹ-Âu có thể tan vỡ dưới thời Tổng thống Donald Trump - điều mà ông cho rằng "sẽ thay đổi lịch sử hiện đại của thế giới".

Trong cuộc phỏng vấn sâu với chương trình Today của BBC Radio 4, ông Biden đã được hỏi về các hoạt động của chính mình liên quan tới Ukraine cũng như quyết định rút lui khỏi cuộc đua tái tranh cử năm 2024 vào giai đoạn cuối - sau một màn tranh luận va vấp làm dấy lên lo ngại về sức khỏe của ông và đẩy Đảng Dân chủ vào khủng hoảng.

Ông Biden đã rút lui chưa đầy bốn tháng trước cuộc bầu cử tháng 11, và khi được hỏi liệu ông có nên rời đi sớm hơn và dành nhiều thời gian hơn cho việc chọn người thay thế hay không, ông nói:

"Tôi không nghĩ điều đó có vấn đề. Chúng tôi rút lui vào thời điểm mình có một ứng cử viên tốt."

"Mọi thứ diễn ra quá nhanh khiến việc rút lui trở nên thử thách. Và đó là một quyết định khó khăn," ông nói.

"Tôi nghĩ đó là quyết định đúng đắn. Tôi nghĩ rằng... đó chỉ là một quyết định khó khăn."

Khi được hỏi về cách đối xử của chính quyền hiện tại đối với các đồng minh của Mỹ, cựu tổng thống đã chỉ trích những lời kêu gọi của ông Trump về việc Mỹ lấy lại kênh đào Panama, mua lại Greenland và biến Canada thành bang thứ 51.

"Chuyện quái quỷ gì đang xảy ra vậy? Tổng thống nào lại nói như vậy? Đó không phải là con người chúng ta," ông nói.

"Chúng ta nói về tự do, dân chủ, cơ hội chứ không phải về chiếm đoạt."

Về vấn đề Ukraine, ông Biden được hỏi liệu ông có cung cấp đủ hỗ trợ cho Kyiv để đảm bảo họ có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến hay chỉ đơn thuần là chống lại cuộc xâm lược toàn diện của Nga hay không.

Trong ba năm chiến tranh, Nhà Trắng dưới thời ông đã thay đổi lập trường về việc sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp và dần dần dỡ bỏ một số hạn chế.

"Chúng tôi đã cung cấp cho họ mọi thứ họ cần để đảm bảo độc lập và chúng tôi đã sẵn sàng đáp trả mạnh mẽ hơn nếu Putin hành động trở lại," ông nói.

Ông Biden cũng được hỏi về những bình luận từ chính quyền Trump cho rằng Kyiv phải nhượng lại một số lãnh thổ để đảm bảo một thỏa thuận hòa bình chấm dứt chiến sự.

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance gần đây đã trình bày tầm nhìn của Mỹ về kế hoạch hòa bình ở Ukraine, nói rằng bản kế hoạch sẽ "phân định các đường ranh giới lãnh thổ... gần với vị trí như hiện nay".

Ông nói rằng Ukraine và Nga "cả hai sẽ phải từ bỏ một số lãnh thổ mà họ hiện đang sở hữu". Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cũng lặp lại thông điệp đó, nói rằng việc trở lại biên giới Ukraine trước năm 2014 là "không thực tế".

"Đó là chính sách nhân nhượng thời hiện đại," ông Biden nói vào thứ Hai, một sự so sánh với chính sách của cựu Thủ tướng Anh Neville Chamberlain, người đã tìm cách nhượng bộ các yêu sách của Adolf Hitler vào cuối những năm 1930 trong một nỗ lực thất bại để tránh một cuộc chiến tranh toàn diện thảm khốc ở châu Âu.

Ông cũng bày tỏ lo ngại rằng "châu Âu sẽ mất niềm tin vào sự chắc chắn của nước Mỹ và sự lãnh đạo của nước Mỹ".

Ông nói thêm rằng các nhà lãnh đạo châu lục này đang "tự hỏi, tôi phải làm gì bây giờ?... Tôi có thể dựa vào Mỹ không? Liệu họ có ở đó không?"

Ông Trump từng tuyên bố rằng ông kỳ vọng Nga sẽ giữ bán đảo Crimea, vùng lãnh thổ bị Moscow sáp nhập trái phép vào năm 2014. Tháng trước, ông cáo buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gây cản trở các cuộc đàm phán hòa bình khi ông Zelensky bác bỏ đề xuất này.

Các báo cáo cho thấy những đề xuất ngừng bắn gần đây của Mỹ không chỉ bao gồm việc Mỹ chính thức công nhận Crimea là một phần của Nga, mà còn công nhận trên thực tế quyền kiểm soát của Nga đối với các khu vực bị chiếm đóng khác ở Ukraine. Nhà Trắng chưa công khai xác nhận chi tiết này.

"Tôi không thiên vị ai cả. Tôi không muốn thiên vị ai. Tôi muốn một thỏa thuận được thực hiện," ông Trump nói vào tháng trước khi được hỏi về việc công nhận chủ quyền của Nga đối với Crimea.

"Vâng, tất nhiên, người Ukraine tức giận vì họ bị xâm lược," Phó Tổng thống Vance nói với Fox News tuần trước.

"Nhưng chúng ta sẽ tiếp tục mất hàng ngàn binh sĩ chỉ vì vài dặm lãnh thổ sao?"

Áp lực nhượng bộ lãnh thổ không chỉ đến từ Washington, Thị trưởng Kyiv, Vitali Klitschko, nói với BBC hồi tháng Tư rằng Ukraine có thể phải tạm thời từ bỏ lãnh thổ.

Bàn về Tổng thống Nga Putin, ông Biden nói:

"Tôi không hiểu làm thế nào mọi người nghĩ rằng nếu chúng ta cho phép một kẻ độc tài, một tên côn đồ quyết định chiếm những phần lãnh thổ không thuộc về ông ta thì điều đó sẽ khiến ông ta hài lòng. Tôi thực sự không hiểu."

Ông cũng bày tỏ lo ngại rằng một số quốc gia trong liên minh NATO giáp biên giới với Nga có thể "nói rằng chúng ta phải đạt được thỏa thuận" với ông Putin nếu Ukraine cuối cùng phải từ bỏ lãnh thổ.

Ông Trump từ lâu đã phản đối việc tiếp tục mức độ hỗ trợ quân sự của Mỹ mà ông Biden đã dành cho Ukraine, lập luận rằng mục tiêu cuối cùng của ông là chấm dứt đổ máu. Ông từng nói rằng ông Zelensky đã "qua mặt" ông Biden.

Căng thẳng giữa Nhà Trắng và lãnh đạo Ukraine bùng nổ công khai vào tháng Hai, khi ông Trump và ông Vance chỉ trích ông Zelensky và yêu cầu ông thể hiện sự biết ơn nhiều hơn đối với nhiều năm hỗ trợ của Mỹ trong một cuộc gặp mặt được ghi hình đặc biệt tại Phòng Bầu dục.

"Tôi thấy cách diễn ra cuộc gặp đó có phần hạ thấp nước Mỹ," ông Biden nói.

Ông Trump và các quan chức hàng đầu của ông liên tục chỉ trích các nước châu Âu vì không chi đủ cho quốc phòng của họ và phụ thuộc quá nhiều vào sự hỗ trợ của Mỹ.

Mỹ là nhà tài trợ đơn lẻ lớn nhất cho Ukraine, nhưng các nước châu Âu cộng lại đã chi nhiều tiền hơn, theo Viện Kiel, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Đức theo dõi hỗ trợ cho Kyiv.

"Tôi không hiểu làm thế nào họ không biết rằng sức mạnh nằm ở các liên minh," ông Biden nói về chính quyền Trump hôm 5/5.

"Có những lợi ích... mà giúp chúng tôi tiết kiệm tiền về mặt tổng thể."

Khi được hỏi về 100 ngày tại nhiệm đầu tiên của Tổng thống Trump, giai đoạn chứng kiến hàng loạt động thái hành pháp cũng như cắt giảm sâu quy mô và chi tiêu của chính phủ liên bang, ông Biden đã ca ngợi thành tích của mình và tìm cách vẽ ra sự tương phản rõ rệt giữa thời điểm ông rời nhiệm sở và hiện tại.

"Nền kinh tế của chúng tôi lúc đó đang tăng trưởng. Chúng tôi đang đi theo hướng thị trường chứng khoán tăng mạnh. Chúng tôi đang ở trong tình thế mở rộng ảnh hưởng của mình trên toàn thế giới một cách tích cực, tăng cường thương mại," ông nói về tình hình đất nước khi rời Nhà Trắng hồi tháng Một.

Trong khi đó, ông Trump nói rằng ông đang thúc đẩy một cuộc đại tu cần thiết đối với mối quan hệ của thế giới với Mỹ, tái cân bằng thương mại, kiểm soát nhập cư bất hợp pháp và làm cho chính phủ hiệu quả hơn.

Ông đã kỷ niệm cột mốc 100 ngày bằng một bài phát biểu ăn mừng thắng lợi vào tuần trước. Ông Biden nghĩ gì về sự khởi đầu của nhiệm kỳ Trump 2.0?

"Tôi sẽ để lịch sử phán xét điều đó," ông nói. "Tôi không thấy gì gọi là thắng lợi cả."

Theo BBC