Mỹ quan ngại hiệp ước an ninh Trung Quốc

Mỹ bày tỏ quan ngại về hiệp ước sắp được Trung Quốc và Quần đảo Solomon ký kết, vì khả năng Bắc Kinh triển khai lực lượng tới quốc đảo Thái Bình Dương.

"Chúng tôi tin rằng việc ký kết thỏa thuận như vậy có thể làm gia tăng bất ổn ở Quần đảo Solomon và có thể tạo tiền lệ đáng lo ngại cho khu vực", phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby nói trong cuộc họp báo hôm 14/4. "Rõ ràng chúng tôi lo ngại về động thái này".

Tuyên bố được đưa ra sau khi quan chức Trung Quốc và Quần đảo Solomon ngày 31/3 ký tắt các điều khoản trong thỏa thuận an ninh. Văn bản này đang chờ được ngoại trưởng hai nước ký.

Phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby trong cuộc họp báo hôm 14/4. Ảnh: AFP.

Theo dự thảo thỏa thuận an ninh được tiết lộ hồi tháng 3, tàu thuyền Trung Quốc sẽ được phép thực hiện các hoạt động tiếp tế hậu cần, dừng chân và quá cảnh tại Quần đảo Solomon. Trung Quốc cũng có thể triển khai "các lực lượng thích hợp", bao gồm cảnh sát vũ trang và quân đội, để bảo vệ nhân viên cùng dự án của nước này ở Quần đảo Solomon.

Thỏa thuận này cũng nêu rõ Quần đảo Solomon có thể yêu cầu Trung Quốc triển khai cảnh sát vũ trang, binh sĩ, lực lượng vũ trang và lực lượng hành pháp của nước này tới quốc đảo Thái Bình Dương để thực hiện các nhiệm vụ nhân đạo hoặc an ninh. Nếu không có sự đồng ý bằng văn bản của bên kia, cả hai sẽ không được phép tiết lộ các nhiệm vụ này.

Mỹ và Australia từ lâu lo ngại khả năng Trung Quốc xây dựng căn cứ hải quân ở Nam Thái Bình Dương, cho phép hải quân của nước này triển khai sức mạnh vượt xa biên giới. Bất kỳ sự hiện diện quân sự nào của Trung Quốc ở Thái Bình Dương đều có thể buộc Australia và Mỹ phải thay đổi phương án quân sự trong khu vực.

Bộ trưởng Phát triển Quốc tế và Thái Bình Dương Australia Zed Seselja ngày 13/4 hội đàm với Thủ tướng Quần đảo Solomon Manasseh Sogavare, đề nghị nước này xem xét không ký thỏa thuận với Trung Quốc. Australia lo ngại thỏa thuận an ninh này có thể là bước tiến cho phép Trung Quốc hiện diện quân sự cách Australia chưa đầy 2.000 km.

*Vị trí Quần đảo Solomon (trong khung màu cam) và Australia. Đồ họa: Britanica.*

Quần đảo Solomon tuyên bố cắt quan hệ với đảo Đài Loan sau cuộc gặp giữa Thủ tướng Sogavare và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh. Trung Quốc cũng là đối tác thương mại lớn nhất của Quần đảo Solomon và miễn thuế cho 97% hàng hóa xuất khẩu từ quần đảo này.

Quốc gia 800.000 dân, nằm cách Australia khoảng 2.000 km về phía đông bắc, hứng chịu bất ổn chính trị và xã hội, nhiều người dân sống trong cảnh nghèo đói. Hồi tháng 11/2021, người biểu tình tìm cách xông vào quốc hội Quần đảo Solomon và bạo loạn trong ba ngày, đốt cháy nhiều khu phố người Hoa ở thủ đô Honiara.

Hơn 200 lính gìn giữ hòa bình từ Australia, Fiji, Papua New Guinea và New Zealand được triển khai để khôi phục trật tự xã hội sau cuộc bạo loạn và đảm bảo ông Sogavare không bị phế truất.

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden, người đang tìm cách chống lại sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, hồi tháng 2 công bố kế hoạch mở đại sứ quán tại Quần đảo Solomon để tăng cường hợp tác với các đối tác trên Đảo Thái Bình Dương. Mỹ từng đặt đại sứ quán ở thủ đô Honiara của Quần đảo Solomon, nhưng đóng cửa năm 1993.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên ngày 13/4 khẳng định hợp tác an ninh giữa nước này và Quần đảo Solomon không nhằm vào bất cứ bên thứ ba nào, đồng thời không mâu thuẫn với hợp tác của quốc đảo Thái Bình Dương với các nước khác.

"Australia nên tôn trọng các lựa chọn có chủ quyền và độc lập của Trung Quốc với Quần đảo Solomon, không xúi giục đối đầu", ông Triệu nói.

Theo VnExpress