Tranh luận Biden - Trump: Nỗi lo tuổi tác bao trùm

Vào tối thứ Năm ngày 27/6 (sáng 28/6 giờ Việt Nam), tổng thống đương nhiệm đến từ Đảng Dân chủ, 81 tuổi, và người tiền nhiệm thuộc Đảng Cộng hòa, 78 tuổi, sẽ đối đầu tại thành phố Atlanta, Georgia, trong cuộc tranh luận đầu tiên trong hai cuộc tranh luận trước ngày bỏ phiếu vào tháng 11/2024.

Cuộc đối đầu này mang đến cho người Mỹ sự so sánh rạch ròi giữa hai người đàn ông này trên cả khía cạnh thể chất lẫn tinh thần.

Trong 90 phút, trước ống kính của các máy quay độ phân giải cao, Tổng thống Biden và cựu Tổng thống Trump - những người vẫn gần như hòa nhau trong các cuộc thăm dò dư luận quốc gia - sẽ tranh luận về các vấn đề từ kinh tế và chiến tranh ở nước ngoài đến nhập cư và tương lai của nền dân chủ.

Một sơ suất, vấp ngã hoặc sai sót trong lời nói có thể củng cố mối lo ngại về tuổi tác của họ, dẫn tới khả năng định hình lại cuộc đua tổng thống vốn đã căng thẳng khi cử tri bắt đầu quan tâm.

Nhưng việc thể hiện một màn trình diễn mạnh mẽ có thể còn quan trọng hơn đối với ông Biden, vị tổng thống lớn tuổi nhất đất nước, người luôn bị ám ảnh bởi những câu hỏi về sức chịu đựng và sức khỏe tinh thần của ông kể từ khi ông nhậm chức.

Jim Messina, một chiến lược gia của Đảng Dân chủ, người quản lý chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2012 của ông Barack Obama, cho biết:

“Không thể che giấu sự thật rằng ông Biden đã 81 tuổi và cũng không sai khi nói rằng ông Trump cũng già không kém. Nhưng đây không phải là cuộc chiến về tuổi tác, mà về chính sách và tính cách."

“Những gì diễn ra trong tối thứ Năm chỉ là sự bắt đầu cho những khác biệt giữa họ," ông Messina nói.

Các cuộc thăm dò cho thấy cử tri quan tâm đến tuổi tác của ông Biden hơn nhiều so với đối thủ. Nhưng nếu ông Trump thắng, ông sẽ phá kỷ lục là tổng thống lớn tuổi nhất của ông Biden trước khi kết thúc nhiệm kỳ.

Một cuộc thăm dò vào tháng 3 của tờ New York Times và trường Siena College cho thấy 73% cử tri đã đăng ký tin rằng ông Biden “quá già để trở thành một tổng thống hiệu quả”.

Theo cuộc khảo sát, các cử tri ở mọi lứa tuổi, cả những người 65 tuổi trở lên, bày tỏ lo ngại về sự phù hợp của ông Biden cho chiếc ghế tổng thống.

Chỉ 42% cử tri đã đăng ký nói như vậy về ông Trump, mặc dù khoảng cách tuổi tác chỉ là ba tuổi rưỡi.

"Đáng lẽ mối lo phải dành cho cả hai, nhưng ông Biden trông có vẻ già hơn nhiều," Larry Sabato, giám đốc Trung tâm Chính trị của Đại học Virginia (Mỹ), bình luận.

Ông Biden được một bác sĩ Nhà Trắng khẳng định “còn đủ sức làm nhiệm vụ” vào đầu năm nay, nhưng những lo ngại đối với tuổi tác của ông kể từ ngày nhậm chức vẫn còn tồn tại.

Các dấu hiệu lão hóa của ông ngày càng trở nên đáng chú ý hơn trong những năm gần đây, với giọng nói nhỏ nhẹ hơn, trí nhớ thỉnh thoảng bị suy giảm và “dáng đi cứng đờ” mà bác sĩ cho rằng một phần là do bệnh viêm khớp.

Theo ông Sabato, với tư cách tổng thống, ông Biden được "đưa tin về bất kỳ thời điểm nào ông xuất hiện trước công chúng", đồng nghĩa với việc ông chịu sự theo dõi chặt chẽ hơn so với đối thủ của mình.

Các video về hành động của Biden như đi lên xuống cầu thang của chiếc Air Force One hay băng qua sân khấu tại các sự kiện công cộng đều được theo dõi chặt chẽ trên mạng và trên các phương tiện truyền thông của phe bảo thủ.

Khi ông Biden trượt chân và ngã trong lễ tốt nghiệp Học viện Không quân vào tháng 6/2023, tin tức về vụ lộn xộn lan ra toàn toàn quốc. Sau khi được đỡ dậy, ông vẫn đi lại như bình thường.

Nhóm của ông cho biết ông đã vấp phải bao cát trên sân khấu và tổng thống sau đó nói với các phóng viên tại Nhà Trắng rằng: "Tôi đã vấp bao cát!".

Một số đảng viên Đảng Dân chủ đã bày tỏ sự dè dặt một cách công khai lẫn riêng tư về tuổi tác của tổng thống, nhưng họ đã tập hợp lại ủng hộ ông vào tháng 2/2024, khi công tố viên đặc biệt của Bộ Tư pháp Mỹ Robert Hur công bố cuộc điều tra về việc ông Biden xử lý các tài liệu mật sau nhiệm kỳ phó tổng thống.

Báo cáo không khuyến nghị truy tố ông, nhưng mô tả của ông Hur về tổng thống như một “người đàn ông lớn tuổi có trí nhớ kém" đã gây xôn xao dư luận.

Nhưng khi ông Biden đọc bài phát biểu Thông điệp Liên bang hằng năm vài tuần sau đó, các chuyên gia đã đánh giá cao bài phát biểu đầy năng lượng của ông.

“Tổng thống luôn đem đến những thời khắc quan trọng. Ông đã làm như vậy trong Thông điệp Liên bang. Và mọi người sẽ thấy sự khác biệt,” Dân biểu Ro Khanna, người đại diện cho chiến dịch tranh cử của Biden, nói với NBC News vào tuần trước.

Nhóm tranh cử của ông Biden đang hy vọng cuộc tranh luận hôm thứ Năm sẽ là một thời điểm nữa mà tổng thống chứng tỏ rằng ông có thể chịu đựng được sự khắc nghiệt của công tác lãnh đạo và tạo ra sự tương phản rõ rệt với Trump về chính sách và tính cách.

Trước cuộc tranh luận, Donald Trump nói với chương trình podcast All-In trong ngày 20/6 rằng đối thủ của mình có thể vượt qua kỳ vọng và nhấn mạnh ông Biden "sẽ trở thành một người đáng để tranh luận cùng".

"Tôi không muốn đánh giá thấp ông ấy," ông Trump nói thêm.

Dù sự theo dõi xung quanh vấn đề tuổi tác của ông Trump không quá gay gắt, ông cũng đã phải đối mặt với những câu hỏi về khả năng của chính ông cho chiếc ghế tổng thống Mỹ.

Tại một cuộc mít tinh vào tháng 1/2024, ông Trump dường như đã nhầm lẫn đối thủ chính trong Đảng Cộng hòa, Nikki Haley, với cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, trong vài phút ở bài phát biểu của mình.

Ông đã nói không chính xác rằng bà Haley đã “phụ trách an ninh” vào thời điểm xảy ra vụ tấn công vào Quốc hội ngày 6/1/2021.

Bà Haley, Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc thời ông Trump làm tổng thống, đã kêu gọi “kiểm tra năng lực tâm thần” đối với các chính trị gia trên 75 tuổi lúc bà còn chạy đua giành đề cử ứng viên tổng thống của Đảng Cộng hòa.

Bác sĩ riêng của ông Trump vào tháng 11/2023 khẳng định rằng “các bài kiểm tra nhận thức của ông Trump là xuất sắc”.

Tại một cuộc vận động tranh cử hôm 22/6 ở bang Pennsylvania, ông Trump phàn nàn về tiêu chuẩn kép trong cách đối xử của giới truyền thông với ông và ông Biden.

“Nếu tôi nói ra một từ, họ sẽ cho rằng tôi lú lẫn. Trong khi đó, Biden có thể đâm đầu vào tường. Ông ta có thể ngã khỏi sân khấu, có thể ngã khỏi cầu thang, nói chung là ngã," ông Trump nói.

Cả hai ban vận động tranh cử đều tìm cách định hình câu chuyện xung quanh ứng cử viên đối lập của họ thông qua mạng xã hội, khuếch đại các đoạn video có những lời nói hớ hênh, ảnh chế và đôi khi là các cảnh quay đã bị chỉnh sửa.

Gần đây, Đảng Cộng hòa và các phương tiện truyền thông cánh hữu đã tăng cường tấn công vào vấn đề tinh thần của ông Biden khi lan truyền một loạt video đã được chỉnh sửa, trong đó có cảnh vị tổng thống đi lang thang trong hội nghị thượng đỉnh G7 tại Ý.

Đoạn phim gốc cho thấy ông Biden đang đi bộ để chào những người lính dù trong một cuộc biểu diễn nhảy dù.

Vài ngày sau, các nhà phê bình phe bảo thủ đã chia sẻ đoạn phim trực tuyến về cảnh tổng thống tại một buổi gây quỹ ở thành phố Los Angeles. Trong đoạn phim, ông Biden đứng yên trên sân khấu trước khi ông Barack Obama nắm lấy cánh tay của ông và họ cùng nhau bước ra khỏi đó.

Ông Donald Trump và các thành viên Đảng Cộng hòa khác cho rằng đó là bằng chứng cho thấy ông Biden đã đơ người và phải có người giúp dắt ra khỏi sân khấu. Nhưng các đồng minh của tổng thống đã đưa ra những đoạn clip dài hơn dường như cho thấy ông Biden lúc đó đang mỉm cười và nhận được tiếng vỗ tay của đám đông.

Ban vận động tranh cử của ông Biden đã nỗ lực phản ứng nhanh chóng trên mạng xã hội bằng cách chia sẻ nội dung đặt ra các câu hỏi tương tự về sức khỏe tinh thần của ông Trump.

Họ đã đăng các đoạn clip cho thấy ông Trump dường như đã bước ra khỏi sân khấu trước khi nên làm như vậy và ông đã bị những người khác nhắc nhở, bao gồm cựu Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Cử tri trẻ tuổi sẽ không thích những gì họ thấy

Tuy nhiên, ngay cả khi một số video như vậy dễ dàng bị bác bỏ, sự dè dặt của cử tri với độ tuổi của ông Biden vẫn tiếp tục là một trong những điểm yếu lớn nhất của vị tổng thống.

Các nhà tổ chức cho biết điều này đặc biệt đúng đối với những cử tri trẻ tuổi, những người thông thường là đối tượng nhân khẩu học quan trọng hơn đối với Đảng Dân chủ so với Đảng Cộng hòa trong các cuộc bầu cử quốc gia.

Amanda Litman, chiến lược gia của Đảng Dân chủ và người sáng lập Run For Something, một tổ chức đào tạo và hỗ trợ thế hệ ứng cử viên Đảng Dân chủ tiếp theo, cho rằng việc theo dõi cuộc tranh luận có thể là một “trải nghiệm mở rộng tầm mắt” đối với các cử tri trẻ tuổi.

“Tôi nghĩ đó là dấu hiệu của một cấu trúc chính trị đã trao đặc quyền cho thế hệ lớn tuổi hơn nắm quyền trong thời gian dài. Đó là một trong nhiều lý do đặc biệt khiến những cử tri trẻ tuổi cảm thấy mất kết nối. Họ không thấy hình ảnh mình được phản chiếu trong những nhà lãnh đạo này," bà Litman trả lời khi nói về độ tuổi của các ứng viên.

Brandt Williams, một kế toán 23 tuổi đến từ bang Connecticut, cho biết anh sẽ ủng hộ ông Biden một lần nữa vào năm 2024. Anh coi ông Biden là một chính khách nắm vững chính sách đối ngoại và ủng hộ các chính sách kinh tế của vị tổng thống.

“Nhưng có một vấn đề khá phổ biến. Tuổi của ông ấy," anh Williams nói.

Mặc dù dự định theo dõi cuộc tranh luận vào ngày thứ Năm, nhưng Williams cho biết anh ước mình có thể bỏ phiếu cho một “người trẻ hơn, không chỉ vì lý do sức khỏe mà còn vì có thể đại diện cho tất cả người Mỹ, cả già lẫn trẻ”.

Tại bang Georgia được coi là chiến địa trọng yếu, nơi sẽ diễn ra cuộc tranh luận đầu tiên, các đảng viên Đảng Dân chủ nói với BBC rằng họ cảm nhận được sự thờ ơ của các cử tri trẻ tuổi trong đảng của họ, với nhiều người lo ngại vấn đề tuổi tác.

Titus Nichols, một luật sư 39 tuổi đang hoạt động cho Đảng Dân chủ tại Quận Cobb (bang Georgia), cho biết:

“Biden bị mắc kẹt ở vị trí mà thế hệ trẻ mong muốn hành động thực… Họ không muốn có một bài phát biểu về việc đất nước chúng ta sẽ tốt đẹp hơn như thế nào.”

Ông nói thêm rằng tổng thống “là một người trưởng thành hơn, kiên định hơn nhưng đó không phải là điều mọi người đang tìm kiếm”.

Vào tối thứ Năm, hàng triệu người sẽ theo dõi không chỉ để nghe ý tưởng và lập luận của các ứng cử viên mà còn để đánh giá khả năng chịu đựng của các ứng viên đó.

Theo bà Litman, chiến lược gia của Đảng Dân chủ, việc quan trọng đối với ông Biden là "tung đòn" để dập tắt các lo ngại xung quanh tuổi tác của mình.

“Tôi nghĩ ông ấy cần thể hiện năng lực và sự tự tin. Và một chút chiến đấu trong đó,” bà Litman nói.

Theo BBC