Sau gần một năm dành tặng cho nhau nhiều ưu ái, liên minh thắm thiết giữa Donald Trump và Elon Musk đã chấm dứt vào ngày hôm qua 05/06/2025. Cuộc chia tay không chút êm thắm giữa tổng thống Mỹ và cánh tay đắc lực từng được ông đề cử đứng đầu bộ Hiệu Quả Chính Phủ để lộ rõ bản chất mối quan hệ không lành mạnh giữa hai nhà tỷ phú quyền lực nhất, giàu có nhất thế giới và những hậu quả tai hại kèm theo cho hình ảnh của Hoa Kỳ.
Hiềm khích giữa tổng thống Trump và chủ nhân hãng xe điện Tesla đã âm ỉ từ lâu. Nhưng chưa đầy một tuần từ khi Elon Musk chính thức phải trả lại chìa khóa của bộ Hiệu Quả Chính Phủ DOGE thì quan hệ song phương đã xấu đi nhanh chóng. Elon Musk nặng lời chỉ trích dự luật ngân sách « To, Đẹp » mà tổng thống Hoa Kỳ ấp ủ để đem lại hào quang cho nước Mỹ. Tự ái, Donald Trump công khai tuyên bố rất « thất vọng » về thái độ của doanh nhân sinh ra ở Nam Phi nhưng trở nên giàu có trên đất Mỹ.
Từ đó, trên hai mạng xã khác nhau, mỗi bên huy động « vũ khí hạng nặng » để tấn công và đe dọa đối phương. Tổng thống Trump dọa ngừng các hợp đồng của chính phủ liên bang với các tập đoàn của Elon Musk. Khi mà các quyền lợi kinh tế của chính mình bị đe dọa, chủ nhân Tesla và Space X phản công, vừa dọa « tung hồ sơ mật » về đời tư của Donald Trump, về mối liên hệ của đương kim tổng thống Hoa Kỳ với một tay tội phạm tình dụng người Mỹ … và đòi truất phế ông Trump. Đến cuối ngày, cổ phiếu của hãng xe Tesla mất giá 14 % và trong một ngày hôm qua trên thị trường chứng khoán, người giàu có nhất hành tinh đã mất gần 150 tỷ đô la vì dám khiêu khích nhân vật quyền lực nhất thế giới.
Giới quan sát đồng loạt cho rằng, sự tan vỡ giữa hai nhà tỷ phú này là điều khó tránh khỏi. Mối liên minh « tình thế » Trump-Musk đã chấm dứt một cách « ồn ào » thể hiện rõ cá tính và tính cách « rất giống nhau » của hai nhân vật này. Chẳng hạn như khi tổng thống Hoa Kỳ dọa ngừng dùng tiền của chính phủ liên bang để « rót » vào các hãng Elon Musk điều hành, thì ở góc đài bên kia, chủ nhân mạng xã hội X lập tức đáp trả là « không có tiền thì Space X sẽ ngừng cung cấp các dịch vụ cho Cơ Quan Hàng Không Không Gian Hoa Kỳ. Cũng Elon Musk khẳng định không có tiền của ông thì Trump khó tái đắc cử và đảng Cộng Hòa không kiểm soát được Hạ Viện… và chưa chắc có được đa số 51-49 ở Thượng Viện. Elon Musk còn dọa dùng tiền để vận động các dân biểu chống lại dự luật ngân sách « Big and Beautiful Act Bill » của tổng thống Trump.. Điều đó chứng tỏ cả hai nhà tỷ phú địa ốc và công nghệ mới có cùng quan niệm về trọng lượng của đồng tiền, đúng theo nghĩa « có tiền mua tiên cũng được ».
Nhưng không chỉ có thể. Cuộc chiến trên mạng giữa hai nhân vật từng một thời hết lời khen ngợi lẫn nhau này còn để lộ rõ thêm một điểm khác : Cả tổng thống Trump lẫn tỷ phú Musk, một người đứng đầu siêu cường số 1 thế giới, mà một người điều hành một trong những tập đoàn lớn nhất trên thế giới đều cùng « dễ dàng thay đổi quan điểm » tức là đều có thể đánh giá nhầm đối phương, chọn nhầm bạn, chọn nhầm các đối tác.
Từ sự nhầm lẫn đó, các cổ phiếu từ các tập đoàn mà Elon Musk điều hành trượt giá mạnh trong phiên giao dịch hôm qua (05/06) và trong vài giờ khẩu chiến với Donald Trump, tỷ phú gốc Nam Phi này mất trên dưới 150 tỷ đô la trên các sàn chứng khoán. Tạp chí chuyên về quan hệ quốc tế Foreign Affairs đặt câu hỏi Elon Musk lao vào chính trị để thủ lợi cho bản thân hay muốn dùng tài sản kếch sù của ông ta để « củng cố vị thế của mình trên chính trường Mỹ » ?
Tổng thống Donald Trump cũng có thể phải trả giá đắt cho sự nhầm lẫn đó trong các quyết định cả về đối ngoại lẫn đối nội. Nhiều nhà phân tích đặt câu hỏi : vào lúc lãnh đạo Nhà Trắng đàm phán với tổng thống Nga để chấm dứt chiến tranh Ukraina, điện đàm với chủ tịch Trung Quốc, để san bằng bớt những bất đồng về thương mại, để hạ nhiệt căng thẳng với Bắc Kinh thì liệu rằng các ông Vladimir Putin và Tập Cận Bình nghĩ gì về « trò hề » đang diễn ra trên sân khấu chính trị của Mỹ ?
Riêng nhà nghiên cứu về tình hình Mỹ, Jean Eric Branaa, giảng dậy tại đại học Assas – Paris II, đưa ra hai nhận xét : quyền lực chính trị ở Hoa Kỳ lâm nguy do bị đặt trong tay những nhân vật « tính khí thất thường » và « coi trời bằng vung ». Trump vẫn nghĩ Musk là một công cụ trong tay mình, còn nhà tỷ phú từ Nam Phi đến thì quan niệm có thể dùng đồng tiền để « buôn vua ». Giáo sư Branaa không loại trừ khả năng, Nhà Trắng « cố tình khuấy lên trận bão truyền thông này để che đậy những thất bại chính trị của Donald Trump trên hồ sơ Ukraina cũng như trên mặt trận thương mại ». Vào tuần tới, Washington sẽ công bố các thống kê về lạm phát và thất nghiệp ở Mỹ … Có khả năng là các số liệu không mấy thuận lợi cho chính quyền đương nhiệm.
Theo RFI
Comments powered by CComment